Retirement of Wilbert Askew
- Authors: Henderson, Derek Scott
- Date: 1980
- Language: English
- Type: Text
- Identifier: vital:7423 , http://hdl.handle.net/10962/d1018300
- Full Text:
- Date Issued: 1980
- Authors: Henderson, Derek Scott
- Date: 1980
- Language: English
- Type: Text
- Identifier: vital:7423 , http://hdl.handle.net/10962/d1018300
- Full Text:
- Date Issued: 1980
Environmental niche patterns of native and non-native fishes within an invaded African river system
- Kadye, Wilbert T, Booth, Anthony J
- Authors: Kadye, Wilbert T , Booth, Anthony J
- Date: 2019
- Language: English
- Type: text , article
- Identifier: http://hdl.handle.net/10962/124407 , vital:35605 , https://doi.10.1111/jfb.13988
- Description: To test ecological niche theory, this study investigated the spatial patterns and the environmental niches of native and non-native fishes within the invaded Great Fish River system, South Africa. For the native fishes, there were contrasting environmental niche breadths that varied from being small to being large and overlapped for most species, except minnows that were restricted to headwater tributaries. In addition, there was high niche overlap in habitat association among fishes with similar distribution. It was therefore inferred that habitat filtering-driven spatial organization was important in explaining native species distribution patterns. In comparison, most non-native fishes were found to have broad environmental niches and these fishes showed high tolerance to environmental conditions, which generally supported the niche opportunity hypothesis. The proliferation of multiple non-native fishes in the mainstem section suggest that they form a functional assemblage that is probably facilitated by the anthropogenic modification of flow regimes through inter-basin water transfer. Based on the distribution patterns observed in the study, it was inferred that there was a likelihood of negative interactions between native and nonnative fishes. Such effects are likely to be exacerbated by altered flow regime that was likely to have negative implications for native ichthyofauna.
- Full Text:
- Date Issued: 2019
- Authors: Kadye, Wilbert T , Booth, Anthony J
- Date: 2019
- Language: English
- Type: text , article
- Identifier: http://hdl.handle.net/10962/124407 , vital:35605 , https://doi.10.1111/jfb.13988
- Description: To test ecological niche theory, this study investigated the spatial patterns and the environmental niches of native and non-native fishes within the invaded Great Fish River system, South Africa. For the native fishes, there were contrasting environmental niche breadths that varied from being small to being large and overlapped for most species, except minnows that were restricted to headwater tributaries. In addition, there was high niche overlap in habitat association among fishes with similar distribution. It was therefore inferred that habitat filtering-driven spatial organization was important in explaining native species distribution patterns. In comparison, most non-native fishes were found to have broad environmental niches and these fishes showed high tolerance to environmental conditions, which generally supported the niche opportunity hypothesis. The proliferation of multiple non-native fishes in the mainstem section suggest that they form a functional assemblage that is probably facilitated by the anthropogenic modification of flow regimes through inter-basin water transfer. Based on the distribution patterns observed in the study, it was inferred that there was a likelihood of negative interactions between native and nonnative fishes. Such effects are likely to be exacerbated by altered flow regime that was likely to have negative implications for native ichthyofauna.
- Full Text:
- Date Issued: 2019
Molecular and morphological approaches reveal hidden diversity in the genus hippopotamyrus pappenheim, 1906 (teleostei: mormyridae) in southern Africa
- Authors: Mutizwa, Tadiwa, Isaac
- Date: 2020
- Subjects: Uncatalogued
- Language: English
- Type: thesis , text , Masters , MSc
- Identifier: http://hdl.handle.net/10962/164546 , vital:41128
- Description: Thesis (MSc)--Rhodes University, Faculty of Science, Department of Icthyology and Fisheries Science, 2020
- Full Text:
- Date Issued: 2020
- Authors: Mutizwa, Tadiwa, Isaac
- Date: 2020
- Subjects: Uncatalogued
- Language: English
- Type: thesis , text , Masters , MSc
- Identifier: http://hdl.handle.net/10962/164546 , vital:41128
- Description: Thesis (MSc)--Rhodes University, Faculty of Science, Department of Icthyology and Fisheries Science, 2020
- Full Text:
- Date Issued: 2020
Distribution and conservation status assessment of the freshwater fishes in the Krom River system in the Eastern Cape Province, South Africa
- Authors: Mthombeni, Annah
- Date: 2023-03-29
- Subjects: Cape Fold Belt (South Africa) , Freshwater fishes South Africa Kromme River (Eastern Cape) , Freshwater fishes Conservation , Freshwater fishes Geographical distribution , Aquatic biodiversity South Africa Kromme River (Eastern Cape) , Habitat (Ecology) , Freshwater fishes Climatic factors
- Language: English
- Type: Academic theses , Master's theses , text
- Identifier: http://hdl.handle.net/10962/422303 , vital:71929
- Description: The Cape Fold Ecoregion (CFE) contains the highest number of endemic freshwater fishes in Africa, south of the Zambezi River system. The CFE’s unique fish fauna has, however, suffered severe decline in historical distribution ranges and population sizes due to multiple impacts, with the two main threats being introduced invasive piscivores and habitat degradation. Growing evidence shows that biodiversity is being lost at unprecedented levels due to increased human pressure and demand for limited resources. Future projections also indicate high extinction risk, particularly for freshwater ecosystems, as a result of global climate change. Yet for many regions, including the CFE, there is still limited biodiversity knowledge to guide decision making processes. The Krom River system in the eastern Cape Fold Ecoregion (CFE) contains three native freshwater fish species. These are Pseudobarbus senticeps, which was recently revalidated, Sandelia capensis and a galaxiid lineage currently informally referred to as Galaxias zebratus sp. ‘Joubertina’. Two of these taxa are listed under threatened categories of the International Union for Conservation of Nature (IUCN). These are P. senticeps, which is listed as Critically Endangered and Galaxias zebratus sp. ‘Joubertina’, which is listed as Endangered. Although S. capensis is currently listed as Data Deficient, the most recent information indicates that the species comprises three allopatric lineages, with the Krom River population belonging to a lineage that is distributed across a number of river systems on the south coast. Two non-native fishes, Micropterus salmoides and Lepomis macrochirus, have also been introduced into this river system. Updated information on distribution patterns and habitat utilisation is required to guide authorities to develop effective management plans and conservation of the threatened fishes of the Krom River system. The aim of this study was to determine the current distribution of the fishes of the Krom River system and to provide recommendations for in situ conservation measures to protect remnant populations and promote recovery and range expansion of the native fishes. The primary objective of the study was to use historical and present data to map the distributions patterns. Data on the distribution of the fishes of the Krom River system were obtained from various sources, including the NRF-SAIAB database, studies published in peer reviewed literature and unpublished reports. Systematic sampling was conducted in the Krom River system and several of its tributaries to provide a snapshot of the current distribution of both native and non-native fishes in this system at the time of this study. The presence of instream physical barriers was recorded, and habitat and water quality were visually assessed. Only four species of freshwater fishes were recorded during the surveys. These were two native species, the Krom River redfin P. senticeps and the Cape kurper Sandelia capensis, and two introduced species, the black bass M. salmoides and bluegill sunfish L. macrochirus. Pseudobarbus senticeps was the most common and widely distributed species in the system, and was recorded at 20 localities (four mainstem and 16 tributary localities). Sandelia capensis was less common and was recorded at only eight localities (four mainstem and four tributary localities). These two native species co-occurred at all the eight localities where S. capensis was recorded, but P. senticeps was always more abundant than Sandelia. Micropterus salmoides was recorded at six localities (four mainstem and 2 tributary localities) while L. macrochirus was recorded at five localities (four mainstem and one off-stream dam site). Native fishes were not recorded at sites where non-native fishes were present except at two localities in the Wit Els River where juvenile M. salmoides were found amongst the native fish samples. However, unlike the other localities where all size classes (i.e., young of the year, juveniles, subadults and adults) were present, only adult redfins were found in the Wit Els River where juveniles of largemouth bass occurred. A comparison of the past and present distribution patterns of the native fishes indicates a considerable decline in distribution range, and remnant populations are now fragmented compared to past observations. The major threats and impacts on the Krom River system are the presence of non-native piscivores, construction of instream physical barriers, and agricultural activities. The information from this study could form a basis for establishing long-term conservation measures that should focus on preventing the spread of non-native fishes, and rehabilitating critical habitats for the future persistence of remnant populations of native fishes. The study also evaluated the implications of incomplete taxonomy on conservation status assessments and prioritisation, by evaluating case studies of species complexes of freshwater fishes whose taxonomy has been recently resolved, as well as two complexes with lineages that await formal recognition as distinct species. The aim was to demonstrate how incomplete knowledge of taxonomy affects the assessment of extinction risk and can potentially misdirect conservation prioritisation. Specifically, the study examined how change in taxonomy or recognition of undescribed genetic lineages in faunal listings affects range size and IUCN Red List risk category. The study taxa were Pseudobarbus afer sensu lato (sl), Enteromius anoplus sl, Amphilius natalensis sl, Sandelia capensis and S. bainsii, and the study assessed the species complexes as Least Concern or Near Threatened. The majority of these taxonomically revised species and genetic lineages were determined to be Critically Endangered (CR), Endangered (EN) and Vulnerable (VU), as the extent of occurrence was estimated to be < 100 km2; < 5000 km2 and < 20 000 km2 respectively. The species and lineages have been observed in fewer than ten locations, and the populations have been observed to be in decline. The results of this study indicate that the current taxonomic status of the native species in the Krom River system obscures the diversity of these fishes and affects conclusions for conservation assessments. Findings from this preliminary assessment highlight the need for advancing taxonomic knowledge through accurate delimitation of species boundaries, particularly within , Thesis (MSc) -- Faculty of Science, Ichthyology and Fisheries Science, 2023
- Full Text:
- Date Issued: 2023-03-29
- Authors: Mthombeni, Annah
- Date: 2023-03-29
- Subjects: Cape Fold Belt (South Africa) , Freshwater fishes South Africa Kromme River (Eastern Cape) , Freshwater fishes Conservation , Freshwater fishes Geographical distribution , Aquatic biodiversity South Africa Kromme River (Eastern Cape) , Habitat (Ecology) , Freshwater fishes Climatic factors
- Language: English
- Type: Academic theses , Master's theses , text
- Identifier: http://hdl.handle.net/10962/422303 , vital:71929
- Description: The Cape Fold Ecoregion (CFE) contains the highest number of endemic freshwater fishes in Africa, south of the Zambezi River system. The CFE’s unique fish fauna has, however, suffered severe decline in historical distribution ranges and population sizes due to multiple impacts, with the two main threats being introduced invasive piscivores and habitat degradation. Growing evidence shows that biodiversity is being lost at unprecedented levels due to increased human pressure and demand for limited resources. Future projections also indicate high extinction risk, particularly for freshwater ecosystems, as a result of global climate change. Yet for many regions, including the CFE, there is still limited biodiversity knowledge to guide decision making processes. The Krom River system in the eastern Cape Fold Ecoregion (CFE) contains three native freshwater fish species. These are Pseudobarbus senticeps, which was recently revalidated, Sandelia capensis and a galaxiid lineage currently informally referred to as Galaxias zebratus sp. ‘Joubertina’. Two of these taxa are listed under threatened categories of the International Union for Conservation of Nature (IUCN). These are P. senticeps, which is listed as Critically Endangered and Galaxias zebratus sp. ‘Joubertina’, which is listed as Endangered. Although S. capensis is currently listed as Data Deficient, the most recent information indicates that the species comprises three allopatric lineages, with the Krom River population belonging to a lineage that is distributed across a number of river systems on the south coast. Two non-native fishes, Micropterus salmoides and Lepomis macrochirus, have also been introduced into this river system. Updated information on distribution patterns and habitat utilisation is required to guide authorities to develop effective management plans and conservation of the threatened fishes of the Krom River system. The aim of this study was to determine the current distribution of the fishes of the Krom River system and to provide recommendations for in situ conservation measures to protect remnant populations and promote recovery and range expansion of the native fishes. The primary objective of the study was to use historical and present data to map the distributions patterns. Data on the distribution of the fishes of the Krom River system were obtained from various sources, including the NRF-SAIAB database, studies published in peer reviewed literature and unpublished reports. Systematic sampling was conducted in the Krom River system and several of its tributaries to provide a snapshot of the current distribution of both native and non-native fishes in this system at the time of this study. The presence of instream physical barriers was recorded, and habitat and water quality were visually assessed. Only four species of freshwater fishes were recorded during the surveys. These were two native species, the Krom River redfin P. senticeps and the Cape kurper Sandelia capensis, and two introduced species, the black bass M. salmoides and bluegill sunfish L. macrochirus. Pseudobarbus senticeps was the most common and widely distributed species in the system, and was recorded at 20 localities (four mainstem and 16 tributary localities). Sandelia capensis was less common and was recorded at only eight localities (four mainstem and four tributary localities). These two native species co-occurred at all the eight localities where S. capensis was recorded, but P. senticeps was always more abundant than Sandelia. Micropterus salmoides was recorded at six localities (four mainstem and 2 tributary localities) while L. macrochirus was recorded at five localities (four mainstem and one off-stream dam site). Native fishes were not recorded at sites where non-native fishes were present except at two localities in the Wit Els River where juvenile M. salmoides were found amongst the native fish samples. However, unlike the other localities where all size classes (i.e., young of the year, juveniles, subadults and adults) were present, only adult redfins were found in the Wit Els River where juveniles of largemouth bass occurred. A comparison of the past and present distribution patterns of the native fishes indicates a considerable decline in distribution range, and remnant populations are now fragmented compared to past observations. The major threats and impacts on the Krom River system are the presence of non-native piscivores, construction of instream physical barriers, and agricultural activities. The information from this study could form a basis for establishing long-term conservation measures that should focus on preventing the spread of non-native fishes, and rehabilitating critical habitats for the future persistence of remnant populations of native fishes. The study also evaluated the implications of incomplete taxonomy on conservation status assessments and prioritisation, by evaluating case studies of species complexes of freshwater fishes whose taxonomy has been recently resolved, as well as two complexes with lineages that await formal recognition as distinct species. The aim was to demonstrate how incomplete knowledge of taxonomy affects the assessment of extinction risk and can potentially misdirect conservation prioritisation. Specifically, the study examined how change in taxonomy or recognition of undescribed genetic lineages in faunal listings affects range size and IUCN Red List risk category. The study taxa were Pseudobarbus afer sensu lato (sl), Enteromius anoplus sl, Amphilius natalensis sl, Sandelia capensis and S. bainsii, and the study assessed the species complexes as Least Concern or Near Threatened. The majority of these taxonomically revised species and genetic lineages were determined to be Critically Endangered (CR), Endangered (EN) and Vulnerable (VU), as the extent of occurrence was estimated to be < 100 km2; < 5000 km2 and < 20 000 km2 respectively. The species and lineages have been observed in fewer than ten locations, and the populations have been observed to be in decline. The results of this study indicate that the current taxonomic status of the native species in the Krom River system obscures the diversity of these fishes and affects conclusions for conservation assessments. Findings from this preliminary assessment highlight the need for advancing taxonomic knowledge through accurate delimitation of species boundaries, particularly within , Thesis (MSc) -- Faculty of Science, Ichthyology and Fisheries Science, 2023
- Full Text:
- Date Issued: 2023-03-29
Evaluating the trophic ecology and feeding habits of three divergent lineages of Sandelia bainsii (Teleostei: Anabantidae), from the Eastern Cape Rivers using stable isotope analysis
- Authors: Nkomo, Thulisile
- Date: 2022-10-14
- Subjects: Anabantidae , Trophic ecology , Food chains (Ecology) , Food web , Freshwater fishes Food , Stable isotopes
- Language: English
- Type: Academic theses , Master's theses , text
- Identifier: http://hdl.handle.net/10962/364984 , vital:65667
- Description: Despite supporting a disproportionately large fraction of the global biodiversity, freshwater ecosystems are ranked as the most highly threatened habitats on the planet, ahead of both terrestrial and marine ecosystems. Many regions are still characterised by limited knowledge regarding the taxonomy and ecology of freshwater fish taxa. The need for ecological information is increasingly becoming important due to the discovery of new species and unique lineages, which require conservation management. The aim of this study was thus to evaluate the trophic ecology and feeding habits of the three recently described and divergent Sandelia bainsii lineages, namely Sandelia sp. ‘bainsii Kowie’ from the Great Fish River, Sandelia sp. ‘bainsii Keiskamma’ found in the Keiskamma River, and Sandelia sp. ‘bainsii Buffalo’ confined to the Buffalo River system in the Amathole-Winterberg freshwater ecoregion in the Eastern Cape Province, South Africa. Based on the allopatric distribution and the generalist feeding habits of these lineages, this thesis postulated that these three lineages were likely to show similar trophic ecology patterns, different dietary composition and as a result would have variable trophic positioning in the different river systems. Therefore, the primary objectives were to use stable isotope analysis to (1) evaluate the food web patterns of the river systems where the three S. bainsii lineages occurred, and (2) determine dietary source contributions for the three lineages using isotope mixing models. The results revealed general variability and significant differences in the δ13C and δ¹⁵N values for the different basal resources, macroinvertebrates and fish community across the different headwater streams. Within and across the different rivers, the S. bainsii lineages exhibited variable isotopic niche sizes, which appeared to coincide with the variation in the isotopic composition of the individual communities. Furthermore, these lineages did not exhibit any discernible patterns in their interspecific interactions in different habitats. This suggests that these lineages’ isotopic niche patterns were largely influenced by spatial differences in both trophic resources and probable interactions with contraspecifics. Assessment of trophic positions of S. bainsii lineages showed that the three lineages had higher trophic positions than other co-occurring species at most sites, except in the Buffalo River. This suggest that the different lineages were generally top predators in the different river systems. Although S. ‘bainsii Buffalo’ had a lower trophic position compared to other co-occurring species, its trophic position was generally characterised by high uncertainty, indicating that this lineage was likely influenced by the occurrence of diet sources that had highly variable stable isotope values. Findings from stable isotope mixing models revealed that the diet sources varied from the dominance of either single diet source in the Fairburn and Tyume 1 River to the importance of multiple prey sources from the Lushington and Kat River system. This suggests that despite being a top predator at most sites, the diet sources for the different lineages were highly variable. The patterns observed in this study did not appear to be attributed to species divergence possibly caused by allopatric speciation, but rather differences in food web characteristics of the river systems, as well as the lineages interspecific relationships and their generalized feeding strategies. Understanding the trophic dynamics of these lineages will assist in implementing effective conservation strategies and policies dealing with narrowly distributed species that are threatened by habitat fragmentation and invasion of piscivorous fish. , Thesis (MSc) -- Faculty of Science, Ichthyology and Fisheries Science, 2022
- Full Text:
- Date Issued: 2022-10-14
- Authors: Nkomo, Thulisile
- Date: 2022-10-14
- Subjects: Anabantidae , Trophic ecology , Food chains (Ecology) , Food web , Freshwater fishes Food , Stable isotopes
- Language: English
- Type: Academic theses , Master's theses , text
- Identifier: http://hdl.handle.net/10962/364984 , vital:65667
- Description: Despite supporting a disproportionately large fraction of the global biodiversity, freshwater ecosystems are ranked as the most highly threatened habitats on the planet, ahead of both terrestrial and marine ecosystems. Many regions are still characterised by limited knowledge regarding the taxonomy and ecology of freshwater fish taxa. The need for ecological information is increasingly becoming important due to the discovery of new species and unique lineages, which require conservation management. The aim of this study was thus to evaluate the trophic ecology and feeding habits of the three recently described and divergent Sandelia bainsii lineages, namely Sandelia sp. ‘bainsii Kowie’ from the Great Fish River, Sandelia sp. ‘bainsii Keiskamma’ found in the Keiskamma River, and Sandelia sp. ‘bainsii Buffalo’ confined to the Buffalo River system in the Amathole-Winterberg freshwater ecoregion in the Eastern Cape Province, South Africa. Based on the allopatric distribution and the generalist feeding habits of these lineages, this thesis postulated that these three lineages were likely to show similar trophic ecology patterns, different dietary composition and as a result would have variable trophic positioning in the different river systems. Therefore, the primary objectives were to use stable isotope analysis to (1) evaluate the food web patterns of the river systems where the three S. bainsii lineages occurred, and (2) determine dietary source contributions for the three lineages using isotope mixing models. The results revealed general variability and significant differences in the δ13C and δ¹⁵N values for the different basal resources, macroinvertebrates and fish community across the different headwater streams. Within and across the different rivers, the S. bainsii lineages exhibited variable isotopic niche sizes, which appeared to coincide with the variation in the isotopic composition of the individual communities. Furthermore, these lineages did not exhibit any discernible patterns in their interspecific interactions in different habitats. This suggests that these lineages’ isotopic niche patterns were largely influenced by spatial differences in both trophic resources and probable interactions with contraspecifics. Assessment of trophic positions of S. bainsii lineages showed that the three lineages had higher trophic positions than other co-occurring species at most sites, except in the Buffalo River. This suggest that the different lineages were generally top predators in the different river systems. Although S. ‘bainsii Buffalo’ had a lower trophic position compared to other co-occurring species, its trophic position was generally characterised by high uncertainty, indicating that this lineage was likely influenced by the occurrence of diet sources that had highly variable stable isotope values. Findings from stable isotope mixing models revealed that the diet sources varied from the dominance of either single diet source in the Fairburn and Tyume 1 River to the importance of multiple prey sources from the Lushington and Kat River system. This suggests that despite being a top predator at most sites, the diet sources for the different lineages were highly variable. The patterns observed in this study did not appear to be attributed to species divergence possibly caused by allopatric speciation, but rather differences in food web characteristics of the river systems, as well as the lineages interspecific relationships and their generalized feeding strategies. Understanding the trophic dynamics of these lineages will assist in implementing effective conservation strategies and policies dealing with narrowly distributed species that are threatened by habitat fragmentation and invasion of piscivorous fish. , Thesis (MSc) -- Faculty of Science, Ichthyology and Fisheries Science, 2022
- Full Text:
- Date Issued: 2022-10-14
Movement patterns and habitat selection of invasive African sharptooth catfish
- Kadye, Wilbert T, Booth, Anthony J
- Authors: Kadye, Wilbert T , Booth, Anthony J
- Date: 2013
- Language: English
- Type: text , article
- Identifier: http://hdl.handle.net/10962/125276 , vital:35767 , http://dx.doi.10.1111/j.1469-7998.2012.00960.x
- Description: Information on the movement behaviour and habitat use by non-native invasive African catfish Clarias gariepinus is crucial in understanding and possibly mitigating its potential impacts. The aim of this study was to examine catfish movement and habitat selection within an invaded impoundment in the Eastern Cape, South Africa. Acoustic telemetry data for 10 tagged catfish were analyzed to identify spatial patterns in home ranges and seasonal changes in habitat associations. Long-distance movements were observed for most catfish from common central release point, whereas short-distance movements defined their home ranges and utilization distributions that were categorized as localized within single or multiple habitats. Habitat selection was non-random with most catfish utilizing the shallow river mouth and upper section of the reservoir that were dominated by a rocky substratum interspersed with submerged trees. These localities were likely to be preferred for spawning and/or feeding. Utilization of these habitats by catfish is likely to be associated with probable impact due to predation and interference competition for feeding and breeding grounds with other species. Although most catfish maintained their home ranges throughout the study, seasonal shifts in habitat use, which was reflected by the utilization of deep and silt-dominated habitats, were also observed for some catfish. Non-random habitat use and homing behaviour within single and multiple habitats by non-native sharptooth catfish suggests that its impact within the invaded habitats may be associated with particular habitats both at broad spatial and temporal scales. Protection of habitats from catfish invasion should be considered as a management option to conserve native biota.
- Full Text:
- Date Issued: 2013
- Authors: Kadye, Wilbert T , Booth, Anthony J
- Date: 2013
- Language: English
- Type: text , article
- Identifier: http://hdl.handle.net/10962/125276 , vital:35767 , http://dx.doi.10.1111/j.1469-7998.2012.00960.x
- Description: Information on the movement behaviour and habitat use by non-native invasive African catfish Clarias gariepinus is crucial in understanding and possibly mitigating its potential impacts. The aim of this study was to examine catfish movement and habitat selection within an invaded impoundment in the Eastern Cape, South Africa. Acoustic telemetry data for 10 tagged catfish were analyzed to identify spatial patterns in home ranges and seasonal changes in habitat associations. Long-distance movements were observed for most catfish from common central release point, whereas short-distance movements defined their home ranges and utilization distributions that were categorized as localized within single or multiple habitats. Habitat selection was non-random with most catfish utilizing the shallow river mouth and upper section of the reservoir that were dominated by a rocky substratum interspersed with submerged trees. These localities were likely to be preferred for spawning and/or feeding. Utilization of these habitats by catfish is likely to be associated with probable impact due to predation and interference competition for feeding and breeding grounds with other species. Although most catfish maintained their home ranges throughout the study, seasonal shifts in habitat use, which was reflected by the utilization of deep and silt-dominated habitats, were also observed for some catfish. Non-random habitat use and homing behaviour within single and multiple habitats by non-native sharptooth catfish suggests that its impact within the invaded habitats may be associated with particular habitats both at broad spatial and temporal scales. Protection of habitats from catfish invasion should be considered as a management option to conserve native biota.
- Full Text:
- Date Issued: 2013
An invader within an altered landscape: one catfish, two rivers and an inter-basin water transfer scheme
- Kadye, Wilbert T, Booth, Anthony J
- Authors: Kadye, Wilbert T , Booth, Anthony J
- Date: 2013
- Language: English
- Type: text , article
- Identifier: http://hdl.handle.net/10962/123776 , vital:35494 , https://doi.10.1002/rra.2599
- Description: African sharptooth catfish Clarias gariepinus has become established as a non-native invasive species in Eastern Cape, South Africa, where it was translocated primarily through an inter-basin water transfer scheme into the Great Fish and Sundays rivers. This study examined the patterns in catfish distribution and abundance, and compared trophic niches in relation to the ichthyofauna of the two rivers. Correspondence analysis revealed upstream to downstream gradients associated with the spatial distribution in species richness for most species within the mainstream and mainstream to tributary gradients that were associated mostly with the spatial distribution of native minnows in both rivers. Catfish was predicted to occur widely within the mainstream habitats and to decrease progressively from mainstreams to tributaries. Based on classification and regression trees, the physico-chemical environment was found to be a good proxy for predicting the occurrence and abundance of catfish. Although non-significant relationships were observed between catfish and other native fish species abundances, the study suggests potential impact due to predation and interference in habitats where the invader co-occurs with other fishes. Comparisons of trophic niches indicated higher trophic diversity for the mainstream ichthyofauna than the tributary communities in both rivers, suggesting an upstream to downstream continuum in community structure and resource availability. Catfish within the invaded mainstream had comparable trophic niches and similar dispersion patterns among individuals for both rivers, but indicated differences in shapes of scatter. This suggests that the catfish exhibited a differential response, probably in relation to resource availability, that may be indicative of its dietary plasticity. The study suggests the proliferation of catfish and its probable impact within the mainstream flow-altered habitats where invasion resistance was possibly reduced. Comparisons of trophic niches provided information on its probable impact at different scales and the potential risk of invasion of tributaries inhabited by native minnow species.
- Full Text:
- Date Issued: 2013
- Authors: Kadye, Wilbert T , Booth, Anthony J
- Date: 2013
- Language: English
- Type: text , article
- Identifier: http://hdl.handle.net/10962/123776 , vital:35494 , https://doi.10.1002/rra.2599
- Description: African sharptooth catfish Clarias gariepinus has become established as a non-native invasive species in Eastern Cape, South Africa, where it was translocated primarily through an inter-basin water transfer scheme into the Great Fish and Sundays rivers. This study examined the patterns in catfish distribution and abundance, and compared trophic niches in relation to the ichthyofauna of the two rivers. Correspondence analysis revealed upstream to downstream gradients associated with the spatial distribution in species richness for most species within the mainstream and mainstream to tributary gradients that were associated mostly with the spatial distribution of native minnows in both rivers. Catfish was predicted to occur widely within the mainstream habitats and to decrease progressively from mainstreams to tributaries. Based on classification and regression trees, the physico-chemical environment was found to be a good proxy for predicting the occurrence and abundance of catfish. Although non-significant relationships were observed between catfish and other native fish species abundances, the study suggests potential impact due to predation and interference in habitats where the invader co-occurs with other fishes. Comparisons of trophic niches indicated higher trophic diversity for the mainstream ichthyofauna than the tributary communities in both rivers, suggesting an upstream to downstream continuum in community structure and resource availability. Catfish within the invaded mainstream had comparable trophic niches and similar dispersion patterns among individuals for both rivers, but indicated differences in shapes of scatter. This suggests that the catfish exhibited a differential response, probably in relation to resource availability, that may be indicative of its dietary plasticity. The study suggests the proliferation of catfish and its probable impact within the mainstream flow-altered habitats where invasion resistance was possibly reduced. Comparisons of trophic niches provided information on its probable impact at different scales and the potential risk of invasion of tributaries inhabited by native minnow species.
- Full Text:
- Date Issued: 2013
Detecting impacts of invasive non-native sharptooth catfish, Clarias gariepinus, within invaded and non-invaded rivers.
- Kadye, Wilbert T, Booth, Anthony J
- Authors: Kadye, Wilbert T , Booth, Anthony J
- Date: 2012
- Language: English
- Type: text , article
- Identifier: http://hdl.handle.net/10962/124100 , vital:35539 , https://doi.10.1007/s10531-012-0291-5
- Description: In aquatic ecosystems, impacts by invasive introduced fish can be likened to press disturbances that persistently influence communities. This study examined invasion disturbances by determining the relationship between non-native sharptooth catfish Clarias gariepinus and aquatic macroinvertebrates in the Eastern Cape, South Africa. A Multiple Before–After Control–Impact (MBACI) experimental design was used to examine macroinvertebrate communities within two rivers: one with catfish and another one without catfish. Within the invaded river, macroinvertebrates showed little response to catfish presence, whereas predator exclusion appeared to benefit community structure. This suggests that the macroinvertebrate community within the invaded river was adapted to predation impact because of the dominance of resilient taxa, such as Hirudinea, Oligochaeta and Chironomidae that were abundant in the Impact treatment relative to the Control treatment. High macroinvertebrate diversity and richness that was observed in the Control treatment, which excluded the predator, relative to the Impact treatment suggests predator avoidance behaviour within the invaded river. By comparison, within the uninvaded river, catfish introduction into the Impact treatment plots indicated negative effects on macroinvertebrate community that was reflected by decrease in diversity, richness and biomass. A community level impact was also reflected in the multivariate analysis that indicated more variation in macroinvertebrate composition within the Impact treatment relative to the Control in the uninvaded river. Catfish impact within the uninvaded river suggests the dominance of vulnerable taxa, such as odonates that were less abundant in the Impact treatment plots after catfish introduction. From a disturbance perspective, this study revealed different macroinvertebrate responses to catfish impact, and suggests that within invaded habitats, macroinvertebrates were less responsive to catfish presence, whereas catfish introduction within uninvaded habitats demonstrated invasion impact that was shown by a decrease in the abundance of vulnerable taxa. The occurrence of non-native sharptooth catfish within many Eastern Cape rivers is a concern because of its predation impact and potential to influence trophic interrelationships, and efforts should be taken to protect uninvaded rivers, and, where possible, eradicate the invader.
- Full Text:
- Date Issued: 2012
- Authors: Kadye, Wilbert T , Booth, Anthony J
- Date: 2012
- Language: English
- Type: text , article
- Identifier: http://hdl.handle.net/10962/124100 , vital:35539 , https://doi.10.1007/s10531-012-0291-5
- Description: In aquatic ecosystems, impacts by invasive introduced fish can be likened to press disturbances that persistently influence communities. This study examined invasion disturbances by determining the relationship between non-native sharptooth catfish Clarias gariepinus and aquatic macroinvertebrates in the Eastern Cape, South Africa. A Multiple Before–After Control–Impact (MBACI) experimental design was used to examine macroinvertebrate communities within two rivers: one with catfish and another one without catfish. Within the invaded river, macroinvertebrates showed little response to catfish presence, whereas predator exclusion appeared to benefit community structure. This suggests that the macroinvertebrate community within the invaded river was adapted to predation impact because of the dominance of resilient taxa, such as Hirudinea, Oligochaeta and Chironomidae that were abundant in the Impact treatment relative to the Control treatment. High macroinvertebrate diversity and richness that was observed in the Control treatment, which excluded the predator, relative to the Impact treatment suggests predator avoidance behaviour within the invaded river. By comparison, within the uninvaded river, catfish introduction into the Impact treatment plots indicated negative effects on macroinvertebrate community that was reflected by decrease in diversity, richness and biomass. A community level impact was also reflected in the multivariate analysis that indicated more variation in macroinvertebrate composition within the Impact treatment relative to the Control in the uninvaded river. Catfish impact within the uninvaded river suggests the dominance of vulnerable taxa, such as odonates that were less abundant in the Impact treatment plots after catfish introduction. From a disturbance perspective, this study revealed different macroinvertebrate responses to catfish impact, and suggests that within invaded habitats, macroinvertebrates were less responsive to catfish presence, whereas catfish introduction within uninvaded habitats demonstrated invasion impact that was shown by a decrease in the abundance of vulnerable taxa. The occurrence of non-native sharptooth catfish within many Eastern Cape rivers is a concern because of its predation impact and potential to influence trophic interrelationships, and efforts should be taken to protect uninvaded rivers, and, where possible, eradicate the invader.
- Full Text:
- Date Issued: 2012
Taxonomic, ecological and biogeographic re-evaluation of temperate stream fishes in Southern Africa: a case study of the enteromius anoplus complex
- Authors: Kambikambi, Manda Juliet
- Date: 2021-10-29
- Subjects: Stream ecology South Africa , Barbs (Fish) Ecology South Africa Cape Fold Belt , Barbs (Fish) Ecology South Africa Highveld (Region) , Barbs (Fish) Ecology South Africa Amathole District Municipality , Biotic communities South Africa , Fishes Classification , Cryptic species , Chubbyhead barb
- Language: English
- Type: Doctoral theses , text
- Identifier: http://hdl.handle.net/10962/191023 , vital:45051 , 10.21504/10962/191023
- Description: Worldwide, cryptic species, which comprise two or more distinct species that are classified as one due to their morphological similarity, are more common than previously thought. In South Africa, the chubbyhead barb, Enteromius anoplus (Weber, 1897), is the most widespread freshwater fish species. The widespread occurrence of this species across different river basins raised questions on its taxonomic status due to the likely occurrence of hidden diversity. This further raised the need to evaluate the ecological patterns associated with likely occurrence of such hidden diversity. Phylogenetic analyses of the cytochrome b gene of E. anoplus populations across South Africa revealed the occurrence of four genetically distinct species. These findings supported the restoration Enteromius cernuus (Barnard 1943) stat. rev. from the Olifants River system; the restoration of Enteromius anoplus sensu stricto (Weber 1897) stat. rev. from the Gouritz River system; the redescription of Enteromius oraniensis (Barnard 1943) stat. rev. from the Orange River system; and the description of a new species, Enteromius mandelai sp. nov. from the Eastern Cape rivers. Analyses of morphometric and meristic data revealed that these species were differentiated based on barbel length and number of lateral line scales. Ecological studies on Enteromius mandelai were conducted within headwater streams of major river systems in the Eastern Cape region. These headwater streams had different catchment characteristics ranging from near-natural to anthropogenically-perturbed mainly due to agriculture-related disturbances and invasion of riparian zones by non-native plants. Stable isotope analysis provided evidence of trophic plasticity for E. mandelai across the different headwater streams. Specifically, E. mandelai exhibited large isotopic niches in agriculture-disturbed headwater streams, whereas small isotopic niches were observed in headwater streams invaded by non-native plants. Because of the evidence of trophic plasticity for E. mandelai, this study further hypothesized that this species would exhibit variable environmental niche patterns related to its distribution, abundance and the presence of contra-specifics due to different abiotic factors across its range. Enteromius mandelai was generally most abundant at sites with high total dissolved solids and sand substratum, which was characteristic of large pool habitats, and least abundant at sites with high turbidity. In the Great Fish River, E. mandelai occurred as the only species in most headwater sites, whereas in the Keiskamma and Buffalo River systems, it co-occurred with Amatolacypris trevelyani and Sandelia bainsii. Enteromius mandelai was, nevertheless, found to be ubiquitous together with having wide environmental niches, and exhibited no discernible patterns in its habitat associations. The taxonomic re-evaluation of the E. anoplus complex, which provided evidence of the existence of new species, has implications for the biogeographic zonation of the ichthyofauna of the Cape Fold Ecoregion (CFE), Amathole-Winterberg Highlands Ecoregion (AWHE) and the Southern Temperate Highveld Ecoregion (STHE). For example, the currently recognised southern limit of the STHE, which encompasses the AWHE, is based on the occurrence of E. anoplus, Enteromius pallidus and Labeo umbratus. However, evidence from this and other recent studies indicate the occurrence of either new species or distinct lineages in the southern-most section of the STHE, which is consistent with the patterns observed in the CFE. Comparison of taxonomic composition showed that species in the eastern part of the CFE were similar to species in the AWHE and the southern-most section of the STHE. Because of the close affinities among most of the new taxa in these regions, this study proposes that the current delimitation of the CFE should be reviewed by extending it to include the AWHE and sections of the STHE. , Thesis (PhD) -- Faculty of Science, Ichthyology and Fisheries Science, 2021
- Full Text:
- Date Issued: 2021-10-29
- Authors: Kambikambi, Manda Juliet
- Date: 2021-10-29
- Subjects: Stream ecology South Africa , Barbs (Fish) Ecology South Africa Cape Fold Belt , Barbs (Fish) Ecology South Africa Highveld (Region) , Barbs (Fish) Ecology South Africa Amathole District Municipality , Biotic communities South Africa , Fishes Classification , Cryptic species , Chubbyhead barb
- Language: English
- Type: Doctoral theses , text
- Identifier: http://hdl.handle.net/10962/191023 , vital:45051 , 10.21504/10962/191023
- Description: Worldwide, cryptic species, which comprise two or more distinct species that are classified as one due to their morphological similarity, are more common than previously thought. In South Africa, the chubbyhead barb, Enteromius anoplus (Weber, 1897), is the most widespread freshwater fish species. The widespread occurrence of this species across different river basins raised questions on its taxonomic status due to the likely occurrence of hidden diversity. This further raised the need to evaluate the ecological patterns associated with likely occurrence of such hidden diversity. Phylogenetic analyses of the cytochrome b gene of E. anoplus populations across South Africa revealed the occurrence of four genetically distinct species. These findings supported the restoration Enteromius cernuus (Barnard 1943) stat. rev. from the Olifants River system; the restoration of Enteromius anoplus sensu stricto (Weber 1897) stat. rev. from the Gouritz River system; the redescription of Enteromius oraniensis (Barnard 1943) stat. rev. from the Orange River system; and the description of a new species, Enteromius mandelai sp. nov. from the Eastern Cape rivers. Analyses of morphometric and meristic data revealed that these species were differentiated based on barbel length and number of lateral line scales. Ecological studies on Enteromius mandelai were conducted within headwater streams of major river systems in the Eastern Cape region. These headwater streams had different catchment characteristics ranging from near-natural to anthropogenically-perturbed mainly due to agriculture-related disturbances and invasion of riparian zones by non-native plants. Stable isotope analysis provided evidence of trophic plasticity for E. mandelai across the different headwater streams. Specifically, E. mandelai exhibited large isotopic niches in agriculture-disturbed headwater streams, whereas small isotopic niches were observed in headwater streams invaded by non-native plants. Because of the evidence of trophic plasticity for E. mandelai, this study further hypothesized that this species would exhibit variable environmental niche patterns related to its distribution, abundance and the presence of contra-specifics due to different abiotic factors across its range. Enteromius mandelai was generally most abundant at sites with high total dissolved solids and sand substratum, which was characteristic of large pool habitats, and least abundant at sites with high turbidity. In the Great Fish River, E. mandelai occurred as the only species in most headwater sites, whereas in the Keiskamma and Buffalo River systems, it co-occurred with Amatolacypris trevelyani and Sandelia bainsii. Enteromius mandelai was, nevertheless, found to be ubiquitous together with having wide environmental niches, and exhibited no discernible patterns in its habitat associations. The taxonomic re-evaluation of the E. anoplus complex, which provided evidence of the existence of new species, has implications for the biogeographic zonation of the ichthyofauna of the Cape Fold Ecoregion (CFE), Amathole-Winterberg Highlands Ecoregion (AWHE) and the Southern Temperate Highveld Ecoregion (STHE). For example, the currently recognised southern limit of the STHE, which encompasses the AWHE, is based on the occurrence of E. anoplus, Enteromius pallidus and Labeo umbratus. However, evidence from this and other recent studies indicate the occurrence of either new species or distinct lineages in the southern-most section of the STHE, which is consistent with the patterns observed in the CFE. Comparison of taxonomic composition showed that species in the eastern part of the CFE were similar to species in the AWHE and the southern-most section of the STHE. Because of the close affinities among most of the new taxa in these regions, this study proposes that the current delimitation of the CFE should be reviewed by extending it to include the AWHE and sections of the STHE. , Thesis (PhD) -- Faculty of Science, Ichthyology and Fisheries Science, 2021
- Full Text:
- Date Issued: 2021-10-29
Integrating stomach content and stable isotope analyses to elucidate the feeding habits of non-native sharptooth catfish Clarias gariepinus
- Kadye, Wilbert T, Booth, Anthony J
- Authors: Kadye, Wilbert T , Booth, Anthony J
- Date: 2012
- Language: English
- Type: text , article
- Identifier: http://hdl.handle.net/10962/124843 , vital:35703 , https://doi.10.1007/s10530-011-0116-6
- Description: Sharptooth catfish Clarias gariepinus was introduced into the Eastern Cape Province, South Africa, in 1976 and there are concerns about its possible negative impacts on native biota. This study investigated its trophic impact by examining its feeding habits. Stomach content and stable isotope analyses were compared from three localities—the Great Fish River, Sundays River and Glen Melville Dam. Stomach content analysis indicated a catholic diet dominated by fish particularly in all localities.Spatially, however, the diets revealed differences based on the dominance of macrophytes that were only present in the rivers, and aquatic invertebrates that appeared more diverse within the Great Fish River compared to other localities. By contrast, stable isotopes revealed a more generalised feeding pattern with no clear dominance of particular prey. Stable isotopes further showed that the catfish was a complex predator, with large catfish being top predators whereas smaller size groups appeared to feed lower in the food chain. An ontogenetic shift in diet was evident, with small fish predominantly consuming aquatic invertebrates and shifting towards fish with increasing size. High dietary overlap suggests the potential risk associated catfish feeding, especially the potential of piscivory by small catfish that are more likely to persist in shallow and marginal where endangered indigenous minnows occur. The alteration of environmental conditions, especially flow by inter basin water transfer (IBWT) schemes, was inferred to have had a probable influence its invasion success. Occurrence of other invaders, which was facilitated by the IBWT together with the catfish, posits the risk of invasion meltdown within the study systems.
- Full Text:
- Date Issued: 2012
- Authors: Kadye, Wilbert T , Booth, Anthony J
- Date: 2012
- Language: English
- Type: text , article
- Identifier: http://hdl.handle.net/10962/124843 , vital:35703 , https://doi.10.1007/s10530-011-0116-6
- Description: Sharptooth catfish Clarias gariepinus was introduced into the Eastern Cape Province, South Africa, in 1976 and there are concerns about its possible negative impacts on native biota. This study investigated its trophic impact by examining its feeding habits. Stomach content and stable isotope analyses were compared from three localities—the Great Fish River, Sundays River and Glen Melville Dam. Stomach content analysis indicated a catholic diet dominated by fish particularly in all localities.Spatially, however, the diets revealed differences based on the dominance of macrophytes that were only present in the rivers, and aquatic invertebrates that appeared more diverse within the Great Fish River compared to other localities. By contrast, stable isotopes revealed a more generalised feeding pattern with no clear dominance of particular prey. Stable isotopes further showed that the catfish was a complex predator, with large catfish being top predators whereas smaller size groups appeared to feed lower in the food chain. An ontogenetic shift in diet was evident, with small fish predominantly consuming aquatic invertebrates and shifting towards fish with increasing size. High dietary overlap suggests the potential risk associated catfish feeding, especially the potential of piscivory by small catfish that are more likely to persist in shallow and marginal where endangered indigenous minnows occur. The alteration of environmental conditions, especially flow by inter basin water transfer (IBWT) schemes, was inferred to have had a probable influence its invasion success. Occurrence of other invaders, which was facilitated by the IBWT together with the catfish, posits the risk of invasion meltdown within the study systems.
- Full Text:
- Date Issued: 2012
Comparisons of isotopic niche widths of some invasive and indigenous fauna in a South African river
- Hill, Jaclyn M, Jones, Roy W, Hill, Martin P, Weyl, Olaf L F
- Authors: Hill, Jaclyn M , Jones, Roy W , Hill, Martin P , Weyl, Olaf L F
- Date: 2015
- Subjects: To be catalogued
- Language: English
- Type: text , article
- Identifier: http://hdl.handle.net/10962/423711 , vital:72088 , xlink:href="https://doi.org/10.1111/fwb.12542"
- Description: Biological invasions threaten ecosystem integrity and bio-diversity, with numerous adverse implications for native flora and fauna. Established populations of two notorious freshwater invaders, the snail Tarebia granifera and the fish Pterygoplichthys disjunctivus, have been reported on three continents and are frequently predicted to be in di-rect competition with native species for dietary resources.
- Full Text:
- Date Issued: 2015
- Authors: Hill, Jaclyn M , Jones, Roy W , Hill, Martin P , Weyl, Olaf L F
- Date: 2015
- Subjects: To be catalogued
- Language: English
- Type: text , article
- Identifier: http://hdl.handle.net/10962/423711 , vital:72088 , xlink:href="https://doi.org/10.1111/fwb.12542"
- Description: Biological invasions threaten ecosystem integrity and bio-diversity, with numerous adverse implications for native flora and fauna. Established populations of two notorious freshwater invaders, the snail Tarebia granifera and the fish Pterygoplichthys disjunctivus, have been reported on three continents and are frequently predicted to be in di-rect competition with native species for dietary resources.
- Full Text:
- Date Issued: 2015
Inter-seasonal persistence and size-structuring of two minnow species within headwater streams in the Eastern Cape, South Africa
- Kadye, Wilbert T, Booth, Anthony J
- Authors: Kadye, Wilbert T , Booth, Anthony J
- Date: 2012
- Language: English
- Type: text , article
- Identifier: http://hdl.handle.net/10962/124866 , vital:35705 , https://doi.10.1111/j.1439-0426.2012.02027.x
- Description: This study examined temporal variation in population dynamics and size structuring of two cyprinid minnows, Pseudobarbus afer and Barbus anoplus, in relation to their proximate physical habitats. Population estimates were determined using three-pass depletion sampling during both summer and winter. The habitats were characterised by seasonal variation in all physico-chemical conditions and spatial variation in substrata compositions. Whereas significant differences in population size were noted between seasons for B. anoplus, no differences were found between seasons for density and capture probability for either species. An increase in boulders was associated with increase in population size and density for P. afer; for B. anoplus, increased percentages of bedrock and bank vegetation were associated with an increase in population size and probability of capture, respectively. According to Canonical Correspondence Analysis, size structuring in P. afer was explained predominantly by seasonality, with smaller length classes associated with the seasonal variable of summer, while larger length classes were associated with pH that was higher in winter. By comparison, for B. anoplus, the habitat variables – bank vegetation and bedrock – accounted for much of the explained variance for size structuring. Recruitment appeared to be the major driver of size structuring for the two species; refugia, especially boulders and bank vegetation, also appeared to be important. Overall, the two species were adapted to the headwater streams that were generally variable in environmental conditions. Potential invasions by non-native invasive fishes that occur within the mainstream habitats threaten these two species. Efforts should continue to protect these minnows from such invasions by constructing barriers to upstream migration of non-native fishes into these headwater habitats.
- Full Text:
- Date Issued: 2012
- Authors: Kadye, Wilbert T , Booth, Anthony J
- Date: 2012
- Language: English
- Type: text , article
- Identifier: http://hdl.handle.net/10962/124866 , vital:35705 , https://doi.10.1111/j.1439-0426.2012.02027.x
- Description: This study examined temporal variation in population dynamics and size structuring of two cyprinid minnows, Pseudobarbus afer and Barbus anoplus, in relation to their proximate physical habitats. Population estimates were determined using three-pass depletion sampling during both summer and winter. The habitats were characterised by seasonal variation in all physico-chemical conditions and spatial variation in substrata compositions. Whereas significant differences in population size were noted between seasons for B. anoplus, no differences were found between seasons for density and capture probability for either species. An increase in boulders was associated with increase in population size and density for P. afer; for B. anoplus, increased percentages of bedrock and bank vegetation were associated with an increase in population size and probability of capture, respectively. According to Canonical Correspondence Analysis, size structuring in P. afer was explained predominantly by seasonality, with smaller length classes associated with the seasonal variable of summer, while larger length classes were associated with pH that was higher in winter. By comparison, for B. anoplus, the habitat variables – bank vegetation and bedrock – accounted for much of the explained variance for size structuring. Recruitment appeared to be the major driver of size structuring for the two species; refugia, especially boulders and bank vegetation, also appeared to be important. Overall, the two species were adapted to the headwater streams that were generally variable in environmental conditions. Potential invasions by non-native invasive fishes that occur within the mainstream habitats threaten these two species. Efforts should continue to protect these minnows from such invasions by constructing barriers to upstream migration of non-native fishes into these headwater habitats.
- Full Text:
- Date Issued: 2012
Two-tissue stable isotope analysis to elucidate isotopic incorporation and trophic niche patterns for chubbyhead barb Enteromius anoplus
- Authors: Kambikambi, Manda Juliet
- Date: 2018
- Subjects: Food chains (Ecology) , Barbus -- South Africa -- Great Fish River Estuary , Stable isotopes , Freshwater fishes -- Feeding and feeds , Freshwater fishes -- Food , Fins (Anatomy) , Akaike Information Criterion , Freshwater fishes -- Conservation , Chubbyhead barb Enteromius anoplus
- Language: English
- Type: text , Thesis , Masters , MSc
- Identifier: http://hdl.handle.net/10962/61906 , vital:28082
- Description: Knowledge of trophic ecology underpins conservation and management of threatened species. Stable isotope analysis has been widely used as a more objective approach for elucidating the trophic positions of freshwater fishes. Until recently, stable isotope analysis for trophic ecology studies in freshwater fishes largely utilised white muscle tissue. This sampling approach, however, involves either euthanasia or muscle biopsy procedures that may be inappropriate for small-sized and endangered fishes. These concerns raised the need to explore and validate the utility of non-lethal alternatives such as fin clips, mucus and scales. The present study investigated the use of caudal fin tissue as a potential non-lethal alternative to muscle tissue for trophic studies on the chubbyhead barb Enteromius anoplus. The chubbyhead barb was selected as a model taxon for the present study because it is closely related or comparable in body size to a number of highly threatened small-bodied minnows in southern Africa. The chubbyhead barb was also considered an ideal species for this study because it is widespread, abundant and classified as Least Concern on the IUCN list of threatened species. The study used a two-pronged approach based on laboratory and field experiments. A laboratory experiment was conducted to quantify isotopic turnover rates and diet-tissue discrimination factors (DTDFs/A) for both muscle and fin tissues. This involved feeding chubbyhead barb two diets with distinct carbon (δ13C) and nitrogen (δ15N) values, and monitoring the temporal isotopic incorporation patterns into the two tissues. These patterns were assessed by applying least squares non-linear one- and two-compartment isotopic kinetics models. Model comparisons, based on Akaike information criterion (AIC), revealed that one- compartment models described isotopic incorporation patterns better than two-compartment models for both muscle and fin tissues. For δ13C, relatively short and comparable turnover rates were observed for muscle and fin tissues, which suggests that fin tissue could potentially provide similar inference as muscle tissue when assessing short term dietary patterns for chubbyhead barb. In contrast to δ13C, turnover rates for δ15N between muscle and fin tissue were different for both diets. Specifically, stable isotope incorporation turnover rate was faster in muscle tissue for animals that were fed on isotopically enriched diets compared to fin tissue. Conversely, stable isotope incorporation into fin tissue was faster in animals fed on isotopically depleted diets compared to muscle tissue. This suggests that knowledge of animal diet is critical when inferring fin tissue δ15N turnover rates, particularly when extrapolating both short and long term dietary patterns. Diet-tissue discrimination factors were influenced by diet type, with the fish fed on isotopically enriched diet having lower DTDFs than animals fed on isotopically depleted diets. This variation may be explained by the protein quality hypothesis, which suggests that the DTDFs of consumers will decrease as protein quality increases. When A13C and A15N values were averaged across diets in muscle and fin tissue, the values were 0.74‰ and 0.64‰, respectively, for A13C, and 5.53‰ and 5.83 ‰, respectively, for A15N. This appeared to be consistent with studies on other taxa for A13C (0-1 ‰), but for A15N (3-5 ‰) the results of this study were higher than those reported for other taxa. These results suggest that investigating appropriate DTDFs for both muscle and fin tissues is important in trophic ecology studies of these minnows. A field-based study was conducted to investigate temporal dynamics in food web patterns for chubbyhead barb in the wild within the headwaters of the Koonap River, a tributary of the Great Fish River, in the Eastern Cape, South Africa. This was achieved by collecting and comparing stable isotope data for chubbyhead barb and its potential food sources on a seasonal scale. There was a discernible difference in both the composition of carbon and nitrogen isotope values for basal food sources and macroinvertebrate communities, which suggests that this headwater stream was subject to temporal changes in food web dynamics. For chubbyhead barb, comparison of its isotopic niche sizes on a temporal scale based on both muscle and fin tissue showed differences across seasons. Furthermore, isotopic niche sizes inferred from fin tissue were larger than those inferred from muscle tissue during winter and spring, whereas during summer and autumn the isotopic niche sizes inferred from muscle and fin tissue were generally comparable. This suggests the likely influence of different metabolic and physiological processes that these two tissues undergo on a temporal scale. Therefore, difference in tissue type, and their associated metabolic pathways should be considered when using fin tissue as a substitute for muscle tissue on broad temporal scales. The results from this study indicated that caudal fin tissue has the potential to be a substitute for muscle in trophic studies of chubbyhead barb Enteromius anoplus, as well as other related small bodied endangered minnow species from South Africa.
- Full Text:
- Date Issued: 2018
- Authors: Kambikambi, Manda Juliet
- Date: 2018
- Subjects: Food chains (Ecology) , Barbus -- South Africa -- Great Fish River Estuary , Stable isotopes , Freshwater fishes -- Feeding and feeds , Freshwater fishes -- Food , Fins (Anatomy) , Akaike Information Criterion , Freshwater fishes -- Conservation , Chubbyhead barb Enteromius anoplus
- Language: English
- Type: text , Thesis , Masters , MSc
- Identifier: http://hdl.handle.net/10962/61906 , vital:28082
- Description: Knowledge of trophic ecology underpins conservation and management of threatened species. Stable isotope analysis has been widely used as a more objective approach for elucidating the trophic positions of freshwater fishes. Until recently, stable isotope analysis for trophic ecology studies in freshwater fishes largely utilised white muscle tissue. This sampling approach, however, involves either euthanasia or muscle biopsy procedures that may be inappropriate for small-sized and endangered fishes. These concerns raised the need to explore and validate the utility of non-lethal alternatives such as fin clips, mucus and scales. The present study investigated the use of caudal fin tissue as a potential non-lethal alternative to muscle tissue for trophic studies on the chubbyhead barb Enteromius anoplus. The chubbyhead barb was selected as a model taxon for the present study because it is closely related or comparable in body size to a number of highly threatened small-bodied minnows in southern Africa. The chubbyhead barb was also considered an ideal species for this study because it is widespread, abundant and classified as Least Concern on the IUCN list of threatened species. The study used a two-pronged approach based on laboratory and field experiments. A laboratory experiment was conducted to quantify isotopic turnover rates and diet-tissue discrimination factors (DTDFs/A) for both muscle and fin tissues. This involved feeding chubbyhead barb two diets with distinct carbon (δ13C) and nitrogen (δ15N) values, and monitoring the temporal isotopic incorporation patterns into the two tissues. These patterns were assessed by applying least squares non-linear one- and two-compartment isotopic kinetics models. Model comparisons, based on Akaike information criterion (AIC), revealed that one- compartment models described isotopic incorporation patterns better than two-compartment models for both muscle and fin tissues. For δ13C, relatively short and comparable turnover rates were observed for muscle and fin tissues, which suggests that fin tissue could potentially provide similar inference as muscle tissue when assessing short term dietary patterns for chubbyhead barb. In contrast to δ13C, turnover rates for δ15N between muscle and fin tissue were different for both diets. Specifically, stable isotope incorporation turnover rate was faster in muscle tissue for animals that were fed on isotopically enriched diets compared to fin tissue. Conversely, stable isotope incorporation into fin tissue was faster in animals fed on isotopically depleted diets compared to muscle tissue. This suggests that knowledge of animal diet is critical when inferring fin tissue δ15N turnover rates, particularly when extrapolating both short and long term dietary patterns. Diet-tissue discrimination factors were influenced by diet type, with the fish fed on isotopically enriched diet having lower DTDFs than animals fed on isotopically depleted diets. This variation may be explained by the protein quality hypothesis, which suggests that the DTDFs of consumers will decrease as protein quality increases. When A13C and A15N values were averaged across diets in muscle and fin tissue, the values were 0.74‰ and 0.64‰, respectively, for A13C, and 5.53‰ and 5.83 ‰, respectively, for A15N. This appeared to be consistent with studies on other taxa for A13C (0-1 ‰), but for A15N (3-5 ‰) the results of this study were higher than those reported for other taxa. These results suggest that investigating appropriate DTDFs for both muscle and fin tissues is important in trophic ecology studies of these minnows. A field-based study was conducted to investigate temporal dynamics in food web patterns for chubbyhead barb in the wild within the headwaters of the Koonap River, a tributary of the Great Fish River, in the Eastern Cape, South Africa. This was achieved by collecting and comparing stable isotope data for chubbyhead barb and its potential food sources on a seasonal scale. There was a discernible difference in both the composition of carbon and nitrogen isotope values for basal food sources and macroinvertebrate communities, which suggests that this headwater stream was subject to temporal changes in food web dynamics. For chubbyhead barb, comparison of its isotopic niche sizes on a temporal scale based on both muscle and fin tissue showed differences across seasons. Furthermore, isotopic niche sizes inferred from fin tissue were larger than those inferred from muscle tissue during winter and spring, whereas during summer and autumn the isotopic niche sizes inferred from muscle and fin tissue were generally comparable. This suggests the likely influence of different metabolic and physiological processes that these two tissues undergo on a temporal scale. Therefore, difference in tissue type, and their associated metabolic pathways should be considered when using fin tissue as a substitute for muscle tissue on broad temporal scales. The results from this study indicated that caudal fin tissue has the potential to be a substitute for muscle in trophic studies of chubbyhead barb Enteromius anoplus, as well as other related small bodied endangered minnow species from South Africa.
- Full Text:
- Date Issued: 2018
Exploring the drivers of co-occurring multiple non-native fish assemblages within an invaded and flow-modified African river system
- Authors: Mpopetsi, Pule Peter
- Date: 2023-10-13
- Subjects: Freshwater ecology , Invasion biology , Freshwater fishes South Africa Great Fish River Estuary , Functional trait , Functional diversity , Introduced fishes South Africa Great Fish River Estuary , Food chains (Ecology)
- Language: English
- Type: Academic theses , Doctoral theses , text
- Identifier: http://hdl.handle.net/10962/431871 , vital:72810 , DOI 10.21504/10962/431871
- Description: Globally, there is growing concern on the negative impacts of species invasions and habitat disturbance because these have been shown to have the potential to disrupt native community structure and function. In some instances, these two stressors can occur in concert, such as in river systems associated with inter-basin water transfer (IBWT) schemes. The Great Fish River in the Eastern Cape, South Africa, is an example of a system affected by both habitat modification and multiple fish invasions largely because of an IBWT scheme. The opening of the Orange-Fish IBWT, which transfers water from the Orange River to the Great Fish River, modified the latter’s natural flow regime from irregular seasonal to perennial. In addition, the IBWT facilitated translocations of five fish species from the Gariep Dam (Orange River system) into the Great Fish River system. Proliferation of these non-native fish species, along with that of other fish species introduced for angling and biological control, raise questions on the mechanisms facilitating their existence within this highly modified river system. This thesis explored mechanisms associated with co-occurrences of these multiple non-native fishes within the Great Fish River. A comparison of historical and contemporary records on the ichthyofauna of the Great Fish River revealed that, of the 11 non-native fishes reported in this system, seven have established successfully, three have failed to establish and the status of one was uncertain. The Orange-Fish IBWT and angling were the main vectors of these invasions, accounting for 36% and 46%, respectively. The study also found that most established non-native fish species were large sized, had high longevity and wide habitat tolerance. Trait-based approaches were employed to investigate the role of functional diversity of non-native and native fishes in relation to their composition, distribution and environmental relationships. Although considerable interspecific variation in body morphology-related functional traits among species were observed, there was no clear distinction in these traits between native and non-native fish assemblages on a trait-ordination space. Furthermore, there were weak species-trait-environment relationships, suggesting that environmental filtering was less plausible in explaining the occurrence patterns of these fishes. Stable isotope-based trophic relationships were evaluated in three invaded sections: the upper (UGFR) mainstem sections of the Great Fish River; and lower (LGFR) mainstem sections of the Great Fish River; and its tributary, the Koonap River. It was observed that native and non-native fish assemblages exhibited variation in isotopic diversity typified by low isotopic diversity overlaps in UGFR and Koonap River, whereas the LGFR was characterised by high isotopic diversity overlap. Within the invaded sections, non-native fishes were found to have isotopic niches characterised by variable isotopic niche sizes and were more isotopically dissimilar with propensity towards trophic differentiation within the UGFR and Koonap River but were mostly characterised by high isotope niche overlaps in the LGFR. Overall, these results provided evidence of trophic niche differentiation as a probable mechanism associated with the co-occurrences of the non-native fishes. However, mechanisms facilitating these co-occurrences within the invaded sections appears to be complex, context-specific and, in some cases, unclear. Lastly, machine learning techniques, boosted (BRT) and multivariate (MRT) regression trees, revealed that the flow-disturbed habitats were invaded by multiple non-native species, whereas the non-disturbed headwaters remained invasion free. In addition, non-native species were predicted to co-occur with native species within the mainstem and large tributary sections of the Great Fish River system. Thus, the IBWT-disturbed mainstem sections were predicted to be more prone to multiple invasions compared to undisturbed headwater tributaries. , Tlhaselo ka mefuta ya diphoofolo-tsa-matswantle (non-native species), ha mmoho le phetolo/tsenyehelo ya bodulo ba diphoofolo-tsa-lehae (native species), di nkuwa ele tse pedi tsa tse kgolo ka ho fetisisa hara ditshoso tse kgahlanong le paballo kapa tshireletso ya diphoofolo-tsa-lehae tse phelang dinokeng kapa metsing. Maemong a mang, dikgatello tsena tse pedi dika etsahala ka nako e le nngwe, jwalo ka dinokeng tseo di amanang le maano a ho fetisa/tsamaisa metsi pakeng tsa dinoka tse fapa-fapaneng (IBWT). Enngwe ya dinoka tse jwalo, ke noka e bitswang ka Great Fish River, e fumanehang Kapa-Botjabela (Eastern Cape) ka hara naha ya Afrika Borwa (South Africa). Noka ena ya Great Fish River e angwa ke tshenyehelo ya bodulo ba ditlhapi-tsa-lehae, ha mmoho le tlhaselo ya tsona ka ditlhapi-tsa-matswantle. Tsena di etsahala hahololo ka lebaka la morero kapa leano la phepelo ya metsi le bitswang Orange-Fish IBWT, leo lona le ileng la fetola phallo ya tlhaho ya metsi a Great Fish River. Ho feta moo, leano lena la phephelo yametsi, Orange-Fish IBWT, le entse hore ho be bonolo ho fetisetswa ha mefuta e mehlano ya ditlhapi-tsa-matswantle ho tloha letamong le bitswang Gariep Dam, hoya kena ka hara noka ya Great Fish River. Ditla morao tsa tsena tsohle, ebile ho ata ha mefuta e mengata ya ditlhapi-tsa-matswantle ka hara noka ya Great Fish River. Ho ata hona ha ditlapi-tsa-matswantle ka hara noka ena ya Great Fish River, ho hlahisa dipotso mabapi le mekgwa e bebofatsang ho phela ha ditlhapi tsena tsa matswantle ka hara noka ena; hore ana ebe diphela jwang ka hara noka ya Great Fish River? Ka hona, sepheo le merero wa thuto ena ke ho phuputsa mekgwa e bebofatsang ho phela ha mefuta ena e fapaneng ya ditlhapi-tsa-matswantle ka hara noka ya Great Fish River. Dipheto tsa diphuputso di hlalosa hore, ha jwale, ka hara noka ena ya Great Fish River, hona le ditlhapi-tsa-matswantle tse leshome le motso o mong (11). Bosupa (7) ba tsona di phela ka katleho, ha tse tharo di hlolehile ho theha (3), mme e le nngwe (1) boemo ba teng ha bo hlake. Hare lekola hore ke efeng mekgwa e amanang le ho ata ha ditlhapi-tsa-matswantle ka hara Great Fish River, re fumana hore leano la phephelo ya metsi la Orange-Fish IBWT ka 36%, ha mmoho le boithapollo ba ho tshwasa ditlhapi (angling) ka 46%, ene ele tsona tsela tsa ho kena ha ditlhapi-tsa-matswantle ka hara Great Fish River, tse ka sehlohong. Re fumantsha hape hore katleho ya ditlhapi-tsa-matswantle e amahangwa le hore di boholo bo bokae, le hore diphela nako e ka kang. Mohlala, ditlhapi tse kgolo tse phelang nako etelele ka tlhaho ya tsona, di amahangwa le katleho ya ho theha ka hara noka ena. Ha tseo tse phelang nako e kgutshwanyane tsona disa amahangwe leho atleha ka hara noka ena. Tse ding tsa dipheto di hlalosa hore, ditlhapi-tsa-lehae le ditlhapi-tsa-matswantle, ka karolelano, hadi fapane haholo ka dibopeho tsa mmele, dihlopa tsena tse pedi diya tshwana. Re fumantsha hape hore dihlopa tsena tse pedi tsa ditlapi dija mefuta e fapaneng ya dijo. Eleng engwe ya dintho tse netefatsang katleho ya ditlhapi-tsa-matswantle ka hara noka ena ya Great fish river. Hona keka lebaka la hore, dihlopa tsena tse pedi hadi bakisane dijo, empa di phela ka mefuta e fapaneng ya dijo. Hare phethela, re fumantsha hore mefuta e fapafapaneng ya ditlhapi-tsa-matswantle e fumaneha feela ka hara madulo a amahangwang le phethoho ya phallo ya metsi (flow alteration), madulo asa amahangwang le phetoho ya phallo ya metsi ona ane a hloka ditlhapi-tsa-matswantle. Sena se bolela hore phetolo ya phallo ya metsi ya Great Fish River, ka lebaka la Orange-Fish IBWT, e fokoditse matla a noka ena ho lwantsha tlhaselo ya ditlhapi-tsa-matswantle. Ka hona, ho bobebe hore ditlhapi-tsa-matswantle di thehe ka katleho ka hara noka ena. Tsena tsohle keka baka la phetolo ya phallo ya metsi a Great Fish River e bakilweng ke leano la phephelo ya metsi la Orange-Fish IBWT. , Thesis (PhD) -- Faculty of Science, Faculty of Science, Ichthyology and Fisheries Science, 2023
- Full Text:
- Date Issued: 2023-10-13
- Authors: Mpopetsi, Pule Peter
- Date: 2023-10-13
- Subjects: Freshwater ecology , Invasion biology , Freshwater fishes South Africa Great Fish River Estuary , Functional trait , Functional diversity , Introduced fishes South Africa Great Fish River Estuary , Food chains (Ecology)
- Language: English
- Type: Academic theses , Doctoral theses , text
- Identifier: http://hdl.handle.net/10962/431871 , vital:72810 , DOI 10.21504/10962/431871
- Description: Globally, there is growing concern on the negative impacts of species invasions and habitat disturbance because these have been shown to have the potential to disrupt native community structure and function. In some instances, these two stressors can occur in concert, such as in river systems associated with inter-basin water transfer (IBWT) schemes. The Great Fish River in the Eastern Cape, South Africa, is an example of a system affected by both habitat modification and multiple fish invasions largely because of an IBWT scheme. The opening of the Orange-Fish IBWT, which transfers water from the Orange River to the Great Fish River, modified the latter’s natural flow regime from irregular seasonal to perennial. In addition, the IBWT facilitated translocations of five fish species from the Gariep Dam (Orange River system) into the Great Fish River system. Proliferation of these non-native fish species, along with that of other fish species introduced for angling and biological control, raise questions on the mechanisms facilitating their existence within this highly modified river system. This thesis explored mechanisms associated with co-occurrences of these multiple non-native fishes within the Great Fish River. A comparison of historical and contemporary records on the ichthyofauna of the Great Fish River revealed that, of the 11 non-native fishes reported in this system, seven have established successfully, three have failed to establish and the status of one was uncertain. The Orange-Fish IBWT and angling were the main vectors of these invasions, accounting for 36% and 46%, respectively. The study also found that most established non-native fish species were large sized, had high longevity and wide habitat tolerance. Trait-based approaches were employed to investigate the role of functional diversity of non-native and native fishes in relation to their composition, distribution and environmental relationships. Although considerable interspecific variation in body morphology-related functional traits among species were observed, there was no clear distinction in these traits between native and non-native fish assemblages on a trait-ordination space. Furthermore, there were weak species-trait-environment relationships, suggesting that environmental filtering was less plausible in explaining the occurrence patterns of these fishes. Stable isotope-based trophic relationships were evaluated in three invaded sections: the upper (UGFR) mainstem sections of the Great Fish River; and lower (LGFR) mainstem sections of the Great Fish River; and its tributary, the Koonap River. It was observed that native and non-native fish assemblages exhibited variation in isotopic diversity typified by low isotopic diversity overlaps in UGFR and Koonap River, whereas the LGFR was characterised by high isotopic diversity overlap. Within the invaded sections, non-native fishes were found to have isotopic niches characterised by variable isotopic niche sizes and were more isotopically dissimilar with propensity towards trophic differentiation within the UGFR and Koonap River but were mostly characterised by high isotope niche overlaps in the LGFR. Overall, these results provided evidence of trophic niche differentiation as a probable mechanism associated with the co-occurrences of the non-native fishes. However, mechanisms facilitating these co-occurrences within the invaded sections appears to be complex, context-specific and, in some cases, unclear. Lastly, machine learning techniques, boosted (BRT) and multivariate (MRT) regression trees, revealed that the flow-disturbed habitats were invaded by multiple non-native species, whereas the non-disturbed headwaters remained invasion free. In addition, non-native species were predicted to co-occur with native species within the mainstem and large tributary sections of the Great Fish River system. Thus, the IBWT-disturbed mainstem sections were predicted to be more prone to multiple invasions compared to undisturbed headwater tributaries. , Tlhaselo ka mefuta ya diphoofolo-tsa-matswantle (non-native species), ha mmoho le phetolo/tsenyehelo ya bodulo ba diphoofolo-tsa-lehae (native species), di nkuwa ele tse pedi tsa tse kgolo ka ho fetisisa hara ditshoso tse kgahlanong le paballo kapa tshireletso ya diphoofolo-tsa-lehae tse phelang dinokeng kapa metsing. Maemong a mang, dikgatello tsena tse pedi dika etsahala ka nako e le nngwe, jwalo ka dinokeng tseo di amanang le maano a ho fetisa/tsamaisa metsi pakeng tsa dinoka tse fapa-fapaneng (IBWT). Enngwe ya dinoka tse jwalo, ke noka e bitswang ka Great Fish River, e fumanehang Kapa-Botjabela (Eastern Cape) ka hara naha ya Afrika Borwa (South Africa). Noka ena ya Great Fish River e angwa ke tshenyehelo ya bodulo ba ditlhapi-tsa-lehae, ha mmoho le tlhaselo ya tsona ka ditlhapi-tsa-matswantle. Tsena di etsahala hahololo ka lebaka la morero kapa leano la phepelo ya metsi le bitswang Orange-Fish IBWT, leo lona le ileng la fetola phallo ya tlhaho ya metsi a Great Fish River. Ho feta moo, leano lena la phephelo yametsi, Orange-Fish IBWT, le entse hore ho be bonolo ho fetisetswa ha mefuta e mehlano ya ditlhapi-tsa-matswantle ho tloha letamong le bitswang Gariep Dam, hoya kena ka hara noka ya Great Fish River. Ditla morao tsa tsena tsohle, ebile ho ata ha mefuta e mengata ya ditlhapi-tsa-matswantle ka hara noka ya Great Fish River. Ho ata hona ha ditlapi-tsa-matswantle ka hara noka ena ya Great Fish River, ho hlahisa dipotso mabapi le mekgwa e bebofatsang ho phela ha ditlhapi tsena tsa matswantle ka hara noka ena; hore ana ebe diphela jwang ka hara noka ya Great Fish River? Ka hona, sepheo le merero wa thuto ena ke ho phuputsa mekgwa e bebofatsang ho phela ha mefuta ena e fapaneng ya ditlhapi-tsa-matswantle ka hara noka ya Great Fish River. Dipheto tsa diphuputso di hlalosa hore, ha jwale, ka hara noka ena ya Great Fish River, hona le ditlhapi-tsa-matswantle tse leshome le motso o mong (11). Bosupa (7) ba tsona di phela ka katleho, ha tse tharo di hlolehile ho theha (3), mme e le nngwe (1) boemo ba teng ha bo hlake. Hare lekola hore ke efeng mekgwa e amanang le ho ata ha ditlhapi-tsa-matswantle ka hara Great Fish River, re fumana hore leano la phephelo ya metsi la Orange-Fish IBWT ka 36%, ha mmoho le boithapollo ba ho tshwasa ditlhapi (angling) ka 46%, ene ele tsona tsela tsa ho kena ha ditlhapi-tsa-matswantle ka hara Great Fish River, tse ka sehlohong. Re fumantsha hape hore katleho ya ditlhapi-tsa-matswantle e amahangwa le hore di boholo bo bokae, le hore diphela nako e ka kang. Mohlala, ditlhapi tse kgolo tse phelang nako etelele ka tlhaho ya tsona, di amahangwa le katleho ya ho theha ka hara noka ena. Ha tseo tse phelang nako e kgutshwanyane tsona disa amahangwe leho atleha ka hara noka ena. Tse ding tsa dipheto di hlalosa hore, ditlhapi-tsa-lehae le ditlhapi-tsa-matswantle, ka karolelano, hadi fapane haholo ka dibopeho tsa mmele, dihlopa tsena tse pedi diya tshwana. Re fumantsha hape hore dihlopa tsena tse pedi tsa ditlapi dija mefuta e fapaneng ya dijo. Eleng engwe ya dintho tse netefatsang katleho ya ditlhapi-tsa-matswantle ka hara noka ena ya Great fish river. Hona keka lebaka la hore, dihlopa tsena tse pedi hadi bakisane dijo, empa di phela ka mefuta e fapaneng ya dijo. Hare phethela, re fumantsha hore mefuta e fapafapaneng ya ditlhapi-tsa-matswantle e fumaneha feela ka hara madulo a amahangwang le phethoho ya phallo ya metsi (flow alteration), madulo asa amahangwang le phetoho ya phallo ya metsi ona ane a hloka ditlhapi-tsa-matswantle. Sena se bolela hore phetolo ya phallo ya metsi ya Great Fish River, ka lebaka la Orange-Fish IBWT, e fokoditse matla a noka ena ho lwantsha tlhaselo ya ditlhapi-tsa-matswantle. Ka hona, ho bobebe hore ditlhapi-tsa-matswantle di thehe ka katleho ka hara noka ena. Tsena tsohle keka baka la phetolo ya phallo ya metsi a Great Fish River e bakilweng ke leano la phephelo ya metsi la Orange-Fish IBWT. , Thesis (PhD) -- Faculty of Science, Faculty of Science, Ichthyology and Fisheries Science, 2023
- Full Text:
- Date Issued: 2023-10-13
Distribution, habitat associations and conservation of the Eastern Cape rocky Sandelia bainsii (Perciform: Anabantidae) in the Great Fish River system
- Authors: Sifundza, Delsy Sindy
- Date: 2020
- Subjects: Anabantidae -- South Africa -- Great Fish River , Perciformes -- South Africa -- Great Fish River , Labyrinth fishes -- South Africa -- Great Fish River , Fishes -- Effect of human beings on -- South Africa -- Great Fish River , Fish populations -- South Africa -- Great Fish River , Fish declines -- South Africa -- Great Fish River , Fish populations -- Monitoring -- South Africa -- Great Fish River , Anabantidae -- Evolution -- South Africa -- Great Fish River , Gene flow , Mitochondrial DNA , Microsatellites (Genetics) , Eastern Cape rocky Sandelia bainsii , Freshwater ecology -- South Africa -- Great Fish River
- Language: English
- Type: Thesis , Masters , MSc
- Identifier: http://hdl.handle.net/10962/142692 , vital:38102
- Description: In South Africa, freshwater ecosystems are under pressure due to increasing anthropogenic factors degrading river systems. The Cape Fold, the lower Southern Temperate Highveld and the Amatolo – Winterberg Highlands freshwater ecoregions contain some of the heavily impacted river systems in the country. One such river system is the Great Fish River system, which has been affected by anthropogenic modification (hydrological modification, water pollution and invasion by non-native fish species). These modifications have raised conservation concerns on an imperilled anabantid fish, the Eastern Cape rocky Sandelia bainsii that is confined to the Kat and Koonap rivers, which are tributaries of the Great Fish River. Historically, the species was reportedly common and abundant, with a range spanning across seven river systems (Kowie, Great Fish, Keiskamma, Igoda, Gxulu, Buffalo and Nahoon rivers) in the Eastern Cape Province. However, surveys have indicated that the species has experienced decline in population size and distribution range, with localised extirpations being reported. This resulted in its listing on the IUCN Red List of threatened species as Endangered. The proposed shale gas exploration and potential infrastructure development in the Karoo basin, which encompasses the headwaters of the Kat River, represent a potential future threat to the remnant populations of this species. The aim of the present study was to review the past and present distribution range of S. bainsii, determine the habitat associations and assess the conservation of S. bainsii in the Great Fish River system. This information is essential for informing conservation and management decisions for this species in the Great Fish River system. This study undertook a comprehensive survey of the Kat and the Koonap rivers in 2017, and augmented this information with data from more recent surveys that were conducted from 2009 - 2014 to map the distributions freshwater fishes in the Great Fish River system. Data from these recent surveys (2009 – 2017) were compared with historical records (1961 – 2005) obtained from the South African Institute for Aquatic Biodiversity to evaluate changes in distribution patterns of S. bainsii. Historical records indicated that S. bainsii occurred at 11 localities in the Kat River and three localities in the Koonap River. Data from recent surveys indicated that the species has persisted at these historical localities, except one locality in the Koonap River where no individuals of S. bainsii were captured, despite the use of multiple sampling approaches and gears. Although the species still persists at two of the three historical localities in the Koonap River, the population sizes have considerably declined as the species was reportedly in high abundance at these localities in the 1980s. Factors threatening the continued existence of this species in the Koonap River likely include non-native species, extreme drought conditions and the associated excessive abstraction of water which has resulted in the drying of some of the refugia pools where the species was historically common and abundant. In contrast to the Koonap River, the 2017 survey indicated that in the Kat River, S. bainsii had a similar distribution range compared to historical records. The species occurred at 11 of the 41 localities that were sampled in the Kat River, and the sampled populations consisted of all size classes. Sandelia bainsii occurred with other native fish species in the system, including Labeo umbratus, Enteromius anoplus and Glossogobius callidus. A comparison of historical and recent data indicates that non-native fishes have likely not expanded their ranges in the Kat River. This is likely due to the presence of weirs and dams that have prevented upstream movement of non-native fish species L. aeneus, C. gariepinus and T. sparrmanii which are now abundant in the lower Kat and mainstem Great Fish River. Surveys from the present study indicated that although S. bainsii still persists within the Kat River, there are a number of factors that pose a considerable threat to the continued existence of this species in the Great Fish River system. Chapter 3 evaluated the habitat associations of S. bainsii based on 10 physical and chemical variables and distribution data collected from 30 localities in the Upper Kat River and seven of its tributaries. A non-metric multidimensional scaling model was used to assess the distribution patterns of S. bainsii in relation to environmental variables. Furthermore, a negative binomial generalised linear model (GLM) was used to assess the relationship between the abundance of S. bainsii and environmental variables. Results from the present study indicated that S. bainsii was a habitat generalist as the distribution of this species showed no specific association with any of the habitat variables that were considered in this study. The species occurred in a wide range of habitats, including rocky sections in the upper Kat River and its tributaries as well as the mainstem sections. The GLM however indicated that the abundance of S. bainsii was negatively associated with increasing conductivity. In addition, the Kat River contains multiple weirs of variable sizes. Future studies should therefore evaluate the effects of these weirs on population fragmentation, gene flow and long-term evolutionary potential of S. bainsii through the application of techniques such as mitochondrial DNA and microsatellites.
- Full Text:
- Date Issued: 2020
- Authors: Sifundza, Delsy Sindy
- Date: 2020
- Subjects: Anabantidae -- South Africa -- Great Fish River , Perciformes -- South Africa -- Great Fish River , Labyrinth fishes -- South Africa -- Great Fish River , Fishes -- Effect of human beings on -- South Africa -- Great Fish River , Fish populations -- South Africa -- Great Fish River , Fish declines -- South Africa -- Great Fish River , Fish populations -- Monitoring -- South Africa -- Great Fish River , Anabantidae -- Evolution -- South Africa -- Great Fish River , Gene flow , Mitochondrial DNA , Microsatellites (Genetics) , Eastern Cape rocky Sandelia bainsii , Freshwater ecology -- South Africa -- Great Fish River
- Language: English
- Type: Thesis , Masters , MSc
- Identifier: http://hdl.handle.net/10962/142692 , vital:38102
- Description: In South Africa, freshwater ecosystems are under pressure due to increasing anthropogenic factors degrading river systems. The Cape Fold, the lower Southern Temperate Highveld and the Amatolo – Winterberg Highlands freshwater ecoregions contain some of the heavily impacted river systems in the country. One such river system is the Great Fish River system, which has been affected by anthropogenic modification (hydrological modification, water pollution and invasion by non-native fish species). These modifications have raised conservation concerns on an imperilled anabantid fish, the Eastern Cape rocky Sandelia bainsii that is confined to the Kat and Koonap rivers, which are tributaries of the Great Fish River. Historically, the species was reportedly common and abundant, with a range spanning across seven river systems (Kowie, Great Fish, Keiskamma, Igoda, Gxulu, Buffalo and Nahoon rivers) in the Eastern Cape Province. However, surveys have indicated that the species has experienced decline in population size and distribution range, with localised extirpations being reported. This resulted in its listing on the IUCN Red List of threatened species as Endangered. The proposed shale gas exploration and potential infrastructure development in the Karoo basin, which encompasses the headwaters of the Kat River, represent a potential future threat to the remnant populations of this species. The aim of the present study was to review the past and present distribution range of S. bainsii, determine the habitat associations and assess the conservation of S. bainsii in the Great Fish River system. This information is essential for informing conservation and management decisions for this species in the Great Fish River system. This study undertook a comprehensive survey of the Kat and the Koonap rivers in 2017, and augmented this information with data from more recent surveys that were conducted from 2009 - 2014 to map the distributions freshwater fishes in the Great Fish River system. Data from these recent surveys (2009 – 2017) were compared with historical records (1961 – 2005) obtained from the South African Institute for Aquatic Biodiversity to evaluate changes in distribution patterns of S. bainsii. Historical records indicated that S. bainsii occurred at 11 localities in the Kat River and three localities in the Koonap River. Data from recent surveys indicated that the species has persisted at these historical localities, except one locality in the Koonap River where no individuals of S. bainsii were captured, despite the use of multiple sampling approaches and gears. Although the species still persists at two of the three historical localities in the Koonap River, the population sizes have considerably declined as the species was reportedly in high abundance at these localities in the 1980s. Factors threatening the continued existence of this species in the Koonap River likely include non-native species, extreme drought conditions and the associated excessive abstraction of water which has resulted in the drying of some of the refugia pools where the species was historically common and abundant. In contrast to the Koonap River, the 2017 survey indicated that in the Kat River, S. bainsii had a similar distribution range compared to historical records. The species occurred at 11 of the 41 localities that were sampled in the Kat River, and the sampled populations consisted of all size classes. Sandelia bainsii occurred with other native fish species in the system, including Labeo umbratus, Enteromius anoplus and Glossogobius callidus. A comparison of historical and recent data indicates that non-native fishes have likely not expanded their ranges in the Kat River. This is likely due to the presence of weirs and dams that have prevented upstream movement of non-native fish species L. aeneus, C. gariepinus and T. sparrmanii which are now abundant in the lower Kat and mainstem Great Fish River. Surveys from the present study indicated that although S. bainsii still persists within the Kat River, there are a number of factors that pose a considerable threat to the continued existence of this species in the Great Fish River system. Chapter 3 evaluated the habitat associations of S. bainsii based on 10 physical and chemical variables and distribution data collected from 30 localities in the Upper Kat River and seven of its tributaries. A non-metric multidimensional scaling model was used to assess the distribution patterns of S. bainsii in relation to environmental variables. Furthermore, a negative binomial generalised linear model (GLM) was used to assess the relationship between the abundance of S. bainsii and environmental variables. Results from the present study indicated that S. bainsii was a habitat generalist as the distribution of this species showed no specific association with any of the habitat variables that were considered in this study. The species occurred in a wide range of habitats, including rocky sections in the upper Kat River and its tributaries as well as the mainstem sections. The GLM however indicated that the abundance of S. bainsii was negatively associated with increasing conductivity. In addition, the Kat River contains multiple weirs of variable sizes. Future studies should therefore evaluate the effects of these weirs on population fragmentation, gene flow and long-term evolutionary potential of S. bainsii through the application of techniques such as mitochondrial DNA and microsatellites.
- Full Text:
- Date Issued: 2020
Assessing community structure and trophic interrelationships in three differently impacted headwater streams in the AmatholeWinterberg freshwater ecoregion, South Africa
- Authors: Matomela, Nonjabulo Happy
- Date: 2020
- Subjects: Stream ecology -- South Africa -- Eastern Cape , Freshwater animals -- Ecology -- South Africa -- Eastern Cape , Kat River (South Africa) -- , Lushington River (South Africa) , Elands River (South Africa) , Eyre River (South Africa) , Food chains (Ecology) -- South Africa -- Eastern Cape , Water quality -- South Africa -- Eastern Cape , Land use -- South Africa -- Eastern Cape
- Language: English
- Type: text , Thesis , Masters , MSc
- Identifier: http://hdl.handle.net/10962/147653 , vital:38658
- Description: Afromontane regions represent some of the highly threatened ecosystems on the planet as they harbour endemic and often relic freshwater fauna. These ecologically sensitive ecosystems have been altered by multiple impacts, including invasion by non-native fishes, replacement of diverse indigenous vegetation with monoculture plantations, agricultural and mining activities, hydrological modifications, and degradation of instream habitats, with potential detrimental effects on aquatic community structures and food web dynamics. The aim of the present study was to compare spatio-temporal patterns of macroinvertebrate and fish communities as well as food web dynamics in three differently impacted headwater tributaries of the Kat River in the Amathole-Winterberg freshwater ecoregion in the Eastern Cape Province of South Africa. The upper Kat River catchment was the ideal model for purposes of the present study as it contains streams with varying degrees of human impact. The streams considered in the present study were (i) the Eyre River which was considered to closely represent near-natural conditions as it is the least impacted stream in this catchment, with the riparian zone dominated by relatively intact and diverse native woody vegetation, (ii) the Elands River whose catchment has been altered by agricultural activities, and (iii) the Lushington River, whose riparian zone has been heavily invaded by black wattle. The three headwater streams were generally distinguished based on the physical-chemical variables. The Elands River was characterised by high conductivity and total dissolved solids (TDS). In addition, the Elands River was more alkaline and relatively warmer than the other two rivers. This suggested the negative influence of agriculture activities on the water quality in the Elands River. In general, the Lushington and Eyre rivers had comparable physical and chemical variables. However, the Lushington River was generally characterised by low streamflow, likely as a consequent of black wattle which is known for altering hydrological regimes of streams .The Eyre River and Lushington River were comparable in terms of macroinvertebrate richness and diversity, whereas the Elands River was characterised by low macroinvertebrate diversity and richness. Redundancy analysis indicated that the macroinvertebrate communities were mostly influenced by seasonality, with land-use accounting for a small but significant difference in community composition. In comparison, the generalised linear mixed-effects models (GLMMs) showed that chubbyhead barb abundance was significantly influenced by land-use patterns. Evaluation of food web dynamics using stable isotope analysis revealed that the food web structure in the three rivers differed substantially as a result of land-use. Specifically, the Eyre River was characterised by less variation in stable isotope values of basal food sources and consequently, the consumer groups had a narrow isotopic breadth. In contrast, the Elands River was characterised by a wide variation in basal food sources and therefore, a wider isotopic breadth for consumers. The Lushington River was spatially variable in terms of basal sources and isotopic breadth for consumers. The study concluded that food webs and trophic interrelationships were a more informative indicator of land-use than community structure was in evaluating the impact of land-use patterns on aquatic communities. In addition, future studies should seek to investigate food webs interrelationships in addition to community structure to infer a more conclusive river assessment.
- Full Text:
- Date Issued: 2020
- Authors: Matomela, Nonjabulo Happy
- Date: 2020
- Subjects: Stream ecology -- South Africa -- Eastern Cape , Freshwater animals -- Ecology -- South Africa -- Eastern Cape , Kat River (South Africa) -- , Lushington River (South Africa) , Elands River (South Africa) , Eyre River (South Africa) , Food chains (Ecology) -- South Africa -- Eastern Cape , Water quality -- South Africa -- Eastern Cape , Land use -- South Africa -- Eastern Cape
- Language: English
- Type: text , Thesis , Masters , MSc
- Identifier: http://hdl.handle.net/10962/147653 , vital:38658
- Description: Afromontane regions represent some of the highly threatened ecosystems on the planet as they harbour endemic and often relic freshwater fauna. These ecologically sensitive ecosystems have been altered by multiple impacts, including invasion by non-native fishes, replacement of diverse indigenous vegetation with monoculture plantations, agricultural and mining activities, hydrological modifications, and degradation of instream habitats, with potential detrimental effects on aquatic community structures and food web dynamics. The aim of the present study was to compare spatio-temporal patterns of macroinvertebrate and fish communities as well as food web dynamics in three differently impacted headwater tributaries of the Kat River in the Amathole-Winterberg freshwater ecoregion in the Eastern Cape Province of South Africa. The upper Kat River catchment was the ideal model for purposes of the present study as it contains streams with varying degrees of human impact. The streams considered in the present study were (i) the Eyre River which was considered to closely represent near-natural conditions as it is the least impacted stream in this catchment, with the riparian zone dominated by relatively intact and diverse native woody vegetation, (ii) the Elands River whose catchment has been altered by agricultural activities, and (iii) the Lushington River, whose riparian zone has been heavily invaded by black wattle. The three headwater streams were generally distinguished based on the physical-chemical variables. The Elands River was characterised by high conductivity and total dissolved solids (TDS). In addition, the Elands River was more alkaline and relatively warmer than the other two rivers. This suggested the negative influence of agriculture activities on the water quality in the Elands River. In general, the Lushington and Eyre rivers had comparable physical and chemical variables. However, the Lushington River was generally characterised by low streamflow, likely as a consequent of black wattle which is known for altering hydrological regimes of streams .The Eyre River and Lushington River were comparable in terms of macroinvertebrate richness and diversity, whereas the Elands River was characterised by low macroinvertebrate diversity and richness. Redundancy analysis indicated that the macroinvertebrate communities were mostly influenced by seasonality, with land-use accounting for a small but significant difference in community composition. In comparison, the generalised linear mixed-effects models (GLMMs) showed that chubbyhead barb abundance was significantly influenced by land-use patterns. Evaluation of food web dynamics using stable isotope analysis revealed that the food web structure in the three rivers differed substantially as a result of land-use. Specifically, the Eyre River was characterised by less variation in stable isotope values of basal food sources and consequently, the consumer groups had a narrow isotopic breadth. In contrast, the Elands River was characterised by a wide variation in basal food sources and therefore, a wider isotopic breadth for consumers. The Lushington River was spatially variable in terms of basal sources and isotopic breadth for consumers. The study concluded that food webs and trophic interrelationships were a more informative indicator of land-use than community structure was in evaluating the impact of land-use patterns on aquatic communities. In addition, future studies should seek to investigate food webs interrelationships in addition to community structure to infer a more conclusive river assessment.
- Full Text:
- Date Issued: 2020
The status and distribution of a newly identified endemic galaxiid in the eastern Cape Fold Ecoregion, of South Africa
- Chakona, Gamuchirai, Swartz, Ernst R, Chakona, Albert
- Authors: Chakona, Gamuchirai , Swartz, Ernst R , Chakona, Albert
- Date: 2018
- Subjects: To be catalogued
- Language: English
- Type: text , article
- Identifier: http://hdl.handle.net/10962/453238 , vital:75233 , xlink:href="https://doi.org/10.1002/aqc.2850"
- Description: DNA-based studies have uncovered cryptic species and lineages within almost all freshwater fishes studied thus far from the Cape Fold Ecoregion (CFE) of South Africa. These studies have changed the way the CFE is viewed, as almost all stream fishes that were previously consid-ered to be of low conservation priority, because they were perceived to have broad geographical ranges, con-tain multiple historically isolated lineages, many of which are narrow-range endemics.
- Full Text:
- Date Issued: 2018
- Authors: Chakona, Gamuchirai , Swartz, Ernst R , Chakona, Albert
- Date: 2018
- Subjects: To be catalogued
- Language: English
- Type: text , article
- Identifier: http://hdl.handle.net/10962/453238 , vital:75233 , xlink:href="https://doi.org/10.1002/aqc.2850"
- Description: DNA-based studies have uncovered cryptic species and lineages within almost all freshwater fishes studied thus far from the Cape Fold Ecoregion (CFE) of South Africa. These studies have changed the way the CFE is viewed, as almost all stream fishes that were previously consid-ered to be of low conservation priority, because they were perceived to have broad geographical ranges, con-tain multiple historically isolated lineages, many of which are narrow-range endemics.
- Full Text:
- Date Issued: 2018
The status and distribution of a newly identified endemic galaxiid in the eastern Cape Fold Ecoregion, of South Africa
- Chakona, Gamuchirai, Swartz, Ernst R, Chakona, Albert
- Authors: Chakona, Gamuchirai , Swartz, Ernst R , Chakona, Albert
- Date: 2018
- Subjects: To be catalogued
- Language: English
- Type: text , article
- Identifier: http://hdl.handle.net/10962/425492 , vital:72250 , xlink:href="https://doi.org/10.1002/aqc.2850"
- Description: DNA-based studies have uncovered cryptic species and lineages within almost all freshwater fishes studied thus far from the Cape Fold Ecoregion (CFE) of South Africa. These studies have changed the way the CFE is viewed, as almost all stream fishes that were previously consid-ered to be of low conservation priority, because they were perceived to have broad geographical ranges, con-tain multiple historically isolated lineages, many of which are narrow-range endemics.
- Full Text:
- Date Issued: 2018
- Authors: Chakona, Gamuchirai , Swartz, Ernst R , Chakona, Albert
- Date: 2018
- Subjects: To be catalogued
- Language: English
- Type: text , article
- Identifier: http://hdl.handle.net/10962/425492 , vital:72250 , xlink:href="https://doi.org/10.1002/aqc.2850"
- Description: DNA-based studies have uncovered cryptic species and lineages within almost all freshwater fishes studied thus far from the Cape Fold Ecoregion (CFE) of South Africa. These studies have changed the way the CFE is viewed, as almost all stream fishes that were previously consid-ered to be of low conservation priority, because they were perceived to have broad geographical ranges, con-tain multiple historically isolated lineages, many of which are narrow-range endemics.
- Full Text:
- Date Issued: 2018
Ecological consequences of non-native fish invasion in Eastern Cape headwater streams
- Authors: Ellender, Bruce Robert
- Date: 2014
- Subjects: Fishery management -- South Africa -- Eastern Cape Fishes -- Conservation -- South Africa Introduced fishes -- South Africa -- Eastern Cape Introduced organisms
- Language: English
- Type: text , Thesis , Doctoral , PhD
- Identifier: http://hdl.handle.net/10962/69065 , vital:29380
- Description: The introduction, spread and concomitant impacts of non-native species are a global problem. Fish are among the most widely introduced vertebrate groups, with their impacts affecting multiple levels of organisation- from individuals, populations and communities, to entire ecosystems. In South Africa, the largest perceived threat to range-restricted endemic headwater stream fishes is said to be invasion by non-native fishes, however, as is the case elsewhere, invasive impacts are often a case of risk perception rather than actual risk analysis. Two range-restricted headwater species, the Eastern Cape redfin Pseudobarbus afer and the Border barb Barbus trevelyani are redlisted by the International Union for the Conservation of Nature (IUCN) as ‘Endangered’, primarily due to invasion by non-native fishes. To investigate invasions in South Africa, and provide a quantitative estimate of the impact of non-native fishes on the two imperilled endemics, P. afer and B. trevelyani, the overall aims of this thesis were to: (A) Provide a literature review on non-native fish invasions in South Africa; (B) Using two case studies on the headwaters of the perennial Keiskamma and episodic Swartkops River systems, investigate the naturalisation-invasion continuum to provide a holistic view of the invasion process in these variable environments. The specific thesis objectives were: (1) Reviewing current knowledge of invasive impacts of non-native fishes in South Africa; (2) Investigating invasibility of headwater stream environments by non-native fishes; (3) Determining the establishment success of non-native fishes, (4) Assessing the spatial and temporal impacts of invasion; (5) Understanding mechanisms responsible for non-native fish impacts; (6) Investigating the threat of non-native fish invasion on the genetic diversity of two the two headwater fishes, P. afer and B. trevelyani. Results from the literature review of fish invasions (Chapter 1) showed that South Africa has a long history of non-native fish introductions, spanning two and a half centuries. Currently, 55 species have been introduced or translocated. Many of these introduced species have become fully invasive (36%). Their impacts also span multiple levels of biological organisation. There was a general paucity of studies on fish invasions (38 studies), however, of those conducted, reviewed studies placed emphases on invasive impacts (25 studies) and the transport, introduction, establishment and spread stages of the invasion process were largely ignored. The two study systems, the Swartkops and Keiskamma Rivers, were heavily invaded and numbers of introduced species surpassed that of natives (Chapter 2, 3 and 5). Headwater streams had varying invasibility and a number of non-native species were successfully established (Chapter 2, 3, 5 and 6). The remainder of the invasions were casual incursions into headwater streams from source populations in mainstream and impoundment environments which were invasion hotspots. Irrespective of establishment, four predatory invaders (largemouth bass Micropterus salmoides, smallmouth bass M. dolomieu, brown trout Salmo trutta and rainbow trout Oncorhynchus mykiss) impacted heavily on native fish communities (Chapter 3, 4 and 5). Two broad types of invasion were documented, top down invasion by non-native O. mykiss and S. trutta and upstream invasion by M. salmoides and M. dolomieu (Chapter 3 and 5). Their impacts included changes in community structure, extirpation from invaded stream reaches resulting in contracted distribution, and isolation and fragmentation of native fish populations. The impacts of non-native predatory fishes were particularly acute for P. afer and B. trevelyani. Where non-native predatory fish occurred, P. afer and B. trevelyani had been extirpated (Chapter 3 and 5). As a result both native species exhibited contracted distributions (>20% habitat loss due to invasion). Upstream invasion by centrarchids isolated and fragmented P. afer populations into headwater refugia, while top down invasion by salmonids excluded B. trevelyani from invaded, more pristine stream reaches, by forcing the species into degraded unsuitable lower stream reaches. Predation also disrupted population processes such as adult dispersal for P. afer, and centrarchid-invaded zones acted as demographic sinks, where adults dispersing through invaded reaches were rapidly depleted. While the Mandela lineage of P. afer exhibited little within or between drainage genetic structuring, B. trevelyani was >4% divergent between drainages, and up to 2% divergent between streams within the Keiskamma River system (Chapter 7). The distribution of genetic diversity for B. trevelyani also indicated that the loss of diversity was imminent without immediate conservation interventions. This thesis has provided conclusive evidence that native fishes are vulnerable to invasion and that non-native predatory fishes have significant impacts on native fishes in Eastern Cape headwater streams. If management and conservation measures are implemented, the unwanted introduction and spread of non-native fishes may be restricted, allowing native fishes opportunities for recovery.
- Full Text:
- Date Issued: 2014
- Authors: Ellender, Bruce Robert
- Date: 2014
- Subjects: Fishery management -- South Africa -- Eastern Cape Fishes -- Conservation -- South Africa Introduced fishes -- South Africa -- Eastern Cape Introduced organisms
- Language: English
- Type: text , Thesis , Doctoral , PhD
- Identifier: http://hdl.handle.net/10962/69065 , vital:29380
- Description: The introduction, spread and concomitant impacts of non-native species are a global problem. Fish are among the most widely introduced vertebrate groups, with their impacts affecting multiple levels of organisation- from individuals, populations and communities, to entire ecosystems. In South Africa, the largest perceived threat to range-restricted endemic headwater stream fishes is said to be invasion by non-native fishes, however, as is the case elsewhere, invasive impacts are often a case of risk perception rather than actual risk analysis. Two range-restricted headwater species, the Eastern Cape redfin Pseudobarbus afer and the Border barb Barbus trevelyani are redlisted by the International Union for the Conservation of Nature (IUCN) as ‘Endangered’, primarily due to invasion by non-native fishes. To investigate invasions in South Africa, and provide a quantitative estimate of the impact of non-native fishes on the two imperilled endemics, P. afer and B. trevelyani, the overall aims of this thesis were to: (A) Provide a literature review on non-native fish invasions in South Africa; (B) Using two case studies on the headwaters of the perennial Keiskamma and episodic Swartkops River systems, investigate the naturalisation-invasion continuum to provide a holistic view of the invasion process in these variable environments. The specific thesis objectives were: (1) Reviewing current knowledge of invasive impacts of non-native fishes in South Africa; (2) Investigating invasibility of headwater stream environments by non-native fishes; (3) Determining the establishment success of non-native fishes, (4) Assessing the spatial and temporal impacts of invasion; (5) Understanding mechanisms responsible for non-native fish impacts; (6) Investigating the threat of non-native fish invasion on the genetic diversity of two the two headwater fishes, P. afer and B. trevelyani. Results from the literature review of fish invasions (Chapter 1) showed that South Africa has a long history of non-native fish introductions, spanning two and a half centuries. Currently, 55 species have been introduced or translocated. Many of these introduced species have become fully invasive (36%). Their impacts also span multiple levels of biological organisation. There was a general paucity of studies on fish invasions (38 studies), however, of those conducted, reviewed studies placed emphases on invasive impacts (25 studies) and the transport, introduction, establishment and spread stages of the invasion process were largely ignored. The two study systems, the Swartkops and Keiskamma Rivers, were heavily invaded and numbers of introduced species surpassed that of natives (Chapter 2, 3 and 5). Headwater streams had varying invasibility and a number of non-native species were successfully established (Chapter 2, 3, 5 and 6). The remainder of the invasions were casual incursions into headwater streams from source populations in mainstream and impoundment environments which were invasion hotspots. Irrespective of establishment, four predatory invaders (largemouth bass Micropterus salmoides, smallmouth bass M. dolomieu, brown trout Salmo trutta and rainbow trout Oncorhynchus mykiss) impacted heavily on native fish communities (Chapter 3, 4 and 5). Two broad types of invasion were documented, top down invasion by non-native O. mykiss and S. trutta and upstream invasion by M. salmoides and M. dolomieu (Chapter 3 and 5). Their impacts included changes in community structure, extirpation from invaded stream reaches resulting in contracted distribution, and isolation and fragmentation of native fish populations. The impacts of non-native predatory fishes were particularly acute for P. afer and B. trevelyani. Where non-native predatory fish occurred, P. afer and B. trevelyani had been extirpated (Chapter 3 and 5). As a result both native species exhibited contracted distributions (>20% habitat loss due to invasion). Upstream invasion by centrarchids isolated and fragmented P. afer populations into headwater refugia, while top down invasion by salmonids excluded B. trevelyani from invaded, more pristine stream reaches, by forcing the species into degraded unsuitable lower stream reaches. Predation also disrupted population processes such as adult dispersal for P. afer, and centrarchid-invaded zones acted as demographic sinks, where adults dispersing through invaded reaches were rapidly depleted. While the Mandela lineage of P. afer exhibited little within or between drainage genetic structuring, B. trevelyani was >4% divergent between drainages, and up to 2% divergent between streams within the Keiskamma River system (Chapter 7). The distribution of genetic diversity for B. trevelyani also indicated that the loss of diversity was imminent without immediate conservation interventions. This thesis has provided conclusive evidence that native fishes are vulnerable to invasion and that non-native predatory fishes have significant impacts on native fishes in Eastern Cape headwater streams. If management and conservation measures are implemented, the unwanted introduction and spread of non-native fishes may be restricted, allowing native fishes opportunities for recovery.
- Full Text:
- Date Issued: 2014
Assessing the impacts of invasive non-native African sharptooth catfish Clarias Gariepinus
- Authors: Kadye, Wilbert Takawira
- Date: 2012
- Subjects: Catfishes -- South Africa -- Eastern Cape Biological invasions -- South Africa -- Great Fish River Biological invasions -- South Africa -- Sundays River Clarias gariepinus Freshwater ecology
- Language: English
- Type: Thesis , Doctoral , PhD
- Identifier: vital:5227 , http://hdl.handle.net/10962/d1005070
- Description: Invasive species are of particular concern as they have the potential to alter community structure and food web relationships within their invaded habitats. African sharptooth catfish Clarias gariepinus, a generalist predator, was introduced through an inter-basin water transfer scheme into the Great Fish and Sundays Rivers, Eastern Cape, South Africa, where it threatens the native riverine biota. This thesis assessed its impact from a trophic perspective. Patterns in catfish distribution and abundance revealed an upstream to downstream gradient that was associated with spatial distribution of most species within the mainstream, and a mainstream to tributary gradient that was associated with the spatial distribution of native minnows. The catfish was predicted to occur widely within the mainstem habitats and to decrease progressively along the mainstrem to tributary gradient with the physico-chemical environment being a good proxy for predicting both its occurrence and abundance. The results suggest the catfish proliferated within mainstem habitats where invasion resistance was possibly reduced due to alteration of flow. Population dynamics and size structuring of two native cyprinid minnows Pseudobarbus afer and Barbus anoplus, threatened by catfish, were examined within uninvaded headwater streams in relation to their proximate physical habitats. Their habitats were characterised by seasonal variation in physico-chemical conditions and a spatial variation in substrata compositions. No evidence of differences was found between seasons for density and capture probability for either species. The population size and density for P. afer was found to increase with increasing proportion of boulders. In comparison, B. anoplus population size and probability of capture increased with increasing proportion of bedrock and bank vegetation, respectively. Size structuring was explained predominantly by seasonality and habitat variables for P. afer and B. anoplus, respectively. Stable isotope ratios of carbon and nitrogen were used to compare the spatial variation in both the community-wide and catfish-specific niches and to estimate catfish prey sources from different habitats within the invaded systems. Aquatic community and catfish niches were statistically different among localities, suggesting that each locality had a distinct community-wide trophic structure. Dispersion metrics indicated no evidence of differences in the clustering among individuals, but provided evidence of differences in path trajectories for the comparisons of catfish populations that suggested dietary plasticity within different localities. Dietary studies revealed both ontogenetic shift and omnivory that suggested that catfish may exhibit less pronounced top-down effects within its invaded habitats. Manipulative experiments were used to test the response of benthic macroinvertebrates within two rivers that were differentially impacted by catfish as a presstype disturbance. Macroinvertebrates were non-responsive to catfish presence within a system where catfish had previously been established. In contrast, excluding catfish in this system indicated a response that suggested the importance of refuge within invaded habitats and the possible recovery pattern of certain macroinvertebrate taxa. By comparison, introduction of catfish within previously uninvaded localities provided evidence of direct catfish impact through elimination of conspicuous taxa. Acoustic telemetry was used to investigate catfish movement patterns within an invaded lentic habitat and provided evidence that habitat utilisation was non-random. The shallow and structured river mouth habitat, which was most utilised, was probably the most ideal for its breeding and feeding. This inferred potential overlap with native species and suggested the risk of predation and competitive interference. Catfish also exhibited both nocturnal and diurnal activity patterns that were probably related to feeding.
- Full Text:
- Date Issued: 2012
- Authors: Kadye, Wilbert Takawira
- Date: 2012
- Subjects: Catfishes -- South Africa -- Eastern Cape Biological invasions -- South Africa -- Great Fish River Biological invasions -- South Africa -- Sundays River Clarias gariepinus Freshwater ecology
- Language: English
- Type: Thesis , Doctoral , PhD
- Identifier: vital:5227 , http://hdl.handle.net/10962/d1005070
- Description: Invasive species are of particular concern as they have the potential to alter community structure and food web relationships within their invaded habitats. African sharptooth catfish Clarias gariepinus, a generalist predator, was introduced through an inter-basin water transfer scheme into the Great Fish and Sundays Rivers, Eastern Cape, South Africa, where it threatens the native riverine biota. This thesis assessed its impact from a trophic perspective. Patterns in catfish distribution and abundance revealed an upstream to downstream gradient that was associated with spatial distribution of most species within the mainstream, and a mainstream to tributary gradient that was associated with the spatial distribution of native minnows. The catfish was predicted to occur widely within the mainstem habitats and to decrease progressively along the mainstrem to tributary gradient with the physico-chemical environment being a good proxy for predicting both its occurrence and abundance. The results suggest the catfish proliferated within mainstem habitats where invasion resistance was possibly reduced due to alteration of flow. Population dynamics and size structuring of two native cyprinid minnows Pseudobarbus afer and Barbus anoplus, threatened by catfish, were examined within uninvaded headwater streams in relation to their proximate physical habitats. Their habitats were characterised by seasonal variation in physico-chemical conditions and a spatial variation in substrata compositions. No evidence of differences was found between seasons for density and capture probability for either species. The population size and density for P. afer was found to increase with increasing proportion of boulders. In comparison, B. anoplus population size and probability of capture increased with increasing proportion of bedrock and bank vegetation, respectively. Size structuring was explained predominantly by seasonality and habitat variables for P. afer and B. anoplus, respectively. Stable isotope ratios of carbon and nitrogen were used to compare the spatial variation in both the community-wide and catfish-specific niches and to estimate catfish prey sources from different habitats within the invaded systems. Aquatic community and catfish niches were statistically different among localities, suggesting that each locality had a distinct community-wide trophic structure. Dispersion metrics indicated no evidence of differences in the clustering among individuals, but provided evidence of differences in path trajectories for the comparisons of catfish populations that suggested dietary plasticity within different localities. Dietary studies revealed both ontogenetic shift and omnivory that suggested that catfish may exhibit less pronounced top-down effects within its invaded habitats. Manipulative experiments were used to test the response of benthic macroinvertebrates within two rivers that were differentially impacted by catfish as a presstype disturbance. Macroinvertebrates were non-responsive to catfish presence within a system where catfish had previously been established. In contrast, excluding catfish in this system indicated a response that suggested the importance of refuge within invaded habitats and the possible recovery pattern of certain macroinvertebrate taxa. By comparison, introduction of catfish within previously uninvaded localities provided evidence of direct catfish impact through elimination of conspicuous taxa. Acoustic telemetry was used to investigate catfish movement patterns within an invaded lentic habitat and provided evidence that habitat utilisation was non-random. The shallow and structured river mouth habitat, which was most utilised, was probably the most ideal for its breeding and feeding. This inferred potential overlap with native species and suggested the risk of predation and competitive interference. Catfish also exhibited both nocturnal and diurnal activity patterns that were probably related to feeding.
- Full Text:
- Date Issued: 2012